Mavzu: vijiner shifiri

1-Amaliy ish

Mavzu: vijiner shifiri

Matinni shifrlashning vijiner usulida biz ingliz alifbosidan foydalanamiz.

Kalit so’z istalgan bo’lishi mumkin buni malumotalmashadiganlar o’zaro kelshib olishlari mumkin bo’ladibiz ingliz alifbosidan kalit so’zdan jadval hosil qilamiz

Brinchi inglis alifbosini brinchi qatorga yozib chiqamiz keying qatorning 1-belgisi

Bizning jadval ‘a’ ostidan kalit so’zini ustun shakilda yozamiz agar qatorto’lmay qolsa alifbodagi harf ugab qolsa yana a dan boshlb yozib ketamiz

1-jadval

a

b

c

d

e

f

g

h

i

j

k

l

m

n

o

p

q

r

s

t

u

v

w

x

y

z

s

t

u

v

w

x

y

z

a

b

c

d

e

f

g

h

i

j

k

l

m

n

o

p

q

r

h

i

j

k

l

m

n

o

p

q

r

s

t

u

v

w

x

y

z

a

b

c

d

e

f

g

o

p

q

r

s

t

u

v

w

x

y

z

a

b

c

d

e

f

g

h

i

j

k

l

N

o

h

i

j

k

l

m

n

o

p

q

r

s

t

u

v

w

x

y

z

a

b

c

d

e

f

g

r

s

t

u

v

w

x

y

z

a

b

c

d

e

f

g

h

i

j

k

l

m

n

o

p

q

u

v

w

x

y

z

a

b

c

d

e

f

g

h

i

j

k

l

m

n

o

p

q

r

s

t

x

y

z

a

b

c

d

e

f

g

h

i

j

m

n

o

p

q

r

s

t

u

v

w

x

Y

M= ziyoratovodiljonovich

K=shohrux

Keyngi jarayonda ochiq matin sig’adigan qilib jadval tuzib olamiz jadvalning 1-qatoriga ochiq matinni yozamiz. Ostidan 2-qatordan kalit so’zni yozamz jadval to’lgancha qayta qayta bo’lsaxam .

2-jadval

z

i

y

o

r

a

t

o

v

o

d

i

l

j

o

n

o

v

i

c

h

s

h

O

h

r

u

x

s

h

o

h

r

u

x

s

h

o

h

r

u

x

r

p

N

y

j

r

s

g

c

c

k

z

f

g

g

u

c

c

z

w

e

Matinni shifrlash uchun 2-jadvalning 1-qatoridagi ochiq matin harfini 1-jadvalning 1-qatoridan topib ochiq matin qatoridan olingan harf bilan kalit

Qatoridan olingan harf ustma ust tushishi shart 1-jadvalning 1-ustunidan topiz ikkalasi kesishgan qatordagi harfni 2-jadvalning 3-qatoriga joylastrib chiqamiz

3-qatorda hosil bo’lgan harflar natijasida shifr matin hosil bo’ladi.

C=rpnyjrsgcckzfggucczwe

Deshifrlash jarayonida yam 1-jadvalni tuzamiz kiyn shifr matin sig’adigan qlib 3 qatorli jadval tuzib olamiz uning tagida kalit so’zini qator to’lguncha qata qayta yozamiz.

3-jadval

r

p

N

y

j

r

s

g

c

c

k

z

f

g

g

u

c

c

z

w

e

s

h

O

h

r

u

x

s

h

o

h

r

u

x

s

h

o

h

r

u

x

z

i

y

o

r

a

t

o

v

o

d

i

l

j

o

n

o

v

i

c

H

Matinni deshifrlash uchun 3-chi jadvaldagi ustma ust turgan harflar kombinatsiyasini 1-jadvaldan qidiramiz .

M= ziyoratovodiljonovich