Mavzu: Uzluksiz ta’limda o‘smirlar ijodiy qobiliyatini rivojlantirishning ijtimoiy psixologik xususiyatlari

Ёшларнинг интеллектуал ижодий қобилиятларини шакллантириш манбалари

fan

Adabiyot

Maorif

Din

Ma’naviy qadriyatlar

Ижодий қобилиятни ривожлан-тириш

Маданият-ни ривожлан-тириш

Таълим-тарбияни ривожлан-тириш

Эътиқод-ни ривож-лантириш

Баркамол шахсни ривожлан-тириш

Ta’lim-tarbiya berish jarayonida ta’limning ma’lum bir maqsadga qaratilishi muhim ahamiyatga ega. Ta’lim jarayoni yoshlarning intellektual ijodiy qobiliyatlarini shakllantirmasdan turib ularni ijodiy rivojlantirib bo‘lmaydi.Talabalarning intellektual ijodiy salohiyatini rivojlantiruvchi har qanday maqsadga qaratilgan tarbiya jarayonining mohiyati va vazifalari tarbiyachi tomonidan rejalashtiriladi va ketma-ket bajariladigan usullar belgilab olinadi:

1.O‘quvchi-talabalarning intellektual ijodiy salohiyatini shakllantiruvchi hislatlarini uyg‘otish va rivojlantirish rejalashtiriladi.
2.Mana shu hislatlarni rivojlantirishni amalga oshiruvchi usullarni yaratish yoki intellektual ijodiy salohiyatni oshirib borishga xizmat qiluvchi manbalar izlab topiladi.
3.Belgilangan maqsad uchun xizmat qiladigan nazariy va amaliy manbalarni qaysisini va qaerda ishlatish rejalashtiriladi.
Mana shunday rejaga solinib olib boriladigan ishlarni amalga oshirish ta’lim-tarbiya tizimi jarayonida ham yoshlarning intellektual ijodiy salohiyatini rivojlantirib boradi, jamiyat va insonlarning intellektual va jismoniy faoliyatini oshirib boradi.
Chizma-1

Intellektual ijodiy salohiyatni oshirishda tarbiya jarayonining xususiyatlari
Ko‘p qirrali jarayon	Uzoq muddat davom etadigan jarayon	Yaxlit holda amalga oshiriladi	Yoshlarning faolligi, ikki tomonlama xususiyat	Qarama-qarshiliklarning ko‘pligi
Ko‘p qirrali jarayonda o‘quv maskani, oila, mahalla va keng jamoat-chilik, kino, teatr, televidenie, adabiyot va san’at ishtirok etadi.	Bu jarayonga bolaning tug‘ma iste’dodi kiradi. Bu xususiyatda ta’limdan farqli ravishda u bola tug‘ilganidan boshlanadi, maktab davrida, undan keyin, va butun umr davom etadi.	Intellektual ijodiy salohiyatning ta’limdan farqlantiruv-chi xususiyati yaxlit holda va konsentrik asosda amalga oshiriladi.Bunda tarbiyaning turlari bir-biri bilan uzviy bog‘langan.	Bunga yoshlar-ning tug‘ma iste’dodi hamda olgan bilimlari asosidagi intellektual ijodiy salohiyati kiradi. Bu jarayon ikki tomonlama xususiyatga ega bo‘lib, bunda bolaning o‘zi ham faol ishtirok etadi.	Bu qarama –qarshi-liklar bolalarda o‘z tushunchalariga muvofiq dastlabki paydo bo‘lgan intellektual ijodiy salohiyat bilan ta’lim- tarbiya tomonidan tarkib toptiri-layotgan sifatlar o‘rtasida o‘quvchi-larga qo‘yilgan talablar bilan uni bajarish imkoni-yatlari o‘rtasidagi kurashlarda namoyon bo‘ladi.

Yoshlarning intellektual-ijodiy saloҳiyatini rivojlantirishni tўғri yўlga қўyish uchun ўқuvchi-talabalar ijodiy faoliyatini amalga oshiruvchi tadbirlarni belgilab ularni ikki guruҳga ajratamiz:
«Intellektuallar» guruҳi

1. 
   «Zakovat», «Iқtidor», «Imkon» kabi intellektual ўyinlarni ўtkazish;
   
2. 
   «Eng yaxshi tarixchi, matematik, dasturlovchi, fizik, biolog, filolog ... va ҳokazo» nomlarda tanlovlar ўtkazish;
   
3. 
   ilmiy yўnalishdagi ishlarni tashkil etish, ilmiy anjumanlar ўtkazish;
   
4. 
   «Yosh dasturlovchilar», «Yosh astronomlar», «Yosh ixtirochilar», «Yosh konstruktorlar», «Yosh texniklar», «Yosh radiotexniklar», «Yosh iқtisodchilar» kabi klublarni tuzish.