Mavzu: Ustav kapitali hisobi Reja: I. Kirish II

Kurs ishi uch qismdan iborat:
- Ishning birinchi qismida ustav kapitalini hisobga olishning nazariy jihatlari, kontseptsiyasi, tasnifi, uning tartibga solinishi ko'rib chiqiladi. Audit tushunchasi, ustav kapitalidagi o'zgarishlarni hisobga olish.
- Ishning ikkinchi qismida Mulkchilikning turli ko’rinishida bo’lgan firmalarning ustav kapitalini hisobga olishda va ularni shakllantirishdagi o’ziga xos jihatlari hamda xususiyatlari ko’rib chiqiladi.
- Ishning uchinchi qismi esa ustav kapitalni oshirish , kamaytirish hamda uning o’zgarishlarini hisobga olish.

Mulkchilik tashkiliy – huquqiy shakllaridan qat'i nazar, har bir tashkilot iqtisodiy resurslarga ega bo'lishi kerak – uning moliyaviy–xo'jalik faoliyatini amalga oshirish uchun kapital. Maxsus adabiyotda turli tushunchalar qo'llaniladi: kapital, kapital va passiv kapital.

Qimmatli qog'ozlar-ustav, qo'shimcha va zahira kapitali, taqsimlanmagan foyda va boshqa zaxiralar (maqsadli jamg'armalar va zaxiralar) to'plamidan iborat bo'lgan kapital (majburiyat) ni hisobga olgan holda kapitaldir. [3]
Ko'tarilgan kapital-kreditlar, kreditlar va kreditorlik qarzlari, ya'ni jismoniy va yuridik shaxslarga nisbatan majburiyatlar.
Faol kapital-barcha mol-mulkning tarkibi va joylashuvi bo'yicha qiymati, ya'ni tashkilot qonuniy ravishda mustaqil shaxs sifatida egalik qiladi.
Passiv kapital-bu tashkilotning mulkiy (faol kapital) manbalari bo'lib, u o'z va jalb qilingan kapitaldan iborat.
Bu tushunchalar quyidagi tenglama bilan ifodalanishi mumkin:
Aktivlar = moliyaviy majburiyatlar + qimmatli qog'ozlar (1)
Ba'zan qimmatli qog'ozlar qoldiq bo'lib xizmat qiladi, chunki u moliyaviy majburiyatlarni to'lashdan so'ng tashkilot tasarrufida qoladigan mablag'larning yig'indisini aks ettiradi.
Bunday holda, tenglama shunday ko'rinadi:
Qimmatli qog'ozlar = aktivlar – moliyaviy majburiyatlar (2)
Moliyaviy hisobotlarning xalqaro standartlarida kapital jalb qilingan va o'z kapitalining jami sifatida qaraladi.
Hozirgi vaqtda ustav kapitalining bir qismini tavsiflash uchun uning miqdori ta'sis hujjatlarida ko'rsatilgan bo'lib, "ustav kapitali", "Katlama kapitali", "ustav fondi", "o'zaro (bo'linmas) fond"tushunchalaridan foydalanadi. [4]
Xo'jalik jamiyatlarining ustav kapitali (ochiq va yopiq aksiyadorlik jamiyatlari va mas'uliyati cheklangan jamiyatlar) ta'sischilar (ishtirokchilar) tomonidan ta'sis hujjatlarida belgilangan miqdorlarda faoliyatni ta'minlash uchun tashkil etilgan taqdirda tashkilotning mol-mulkiga depozitlar (ulushlar , nominal qiymatdagi aktsiyalar) pul ko'rinishida jami bo'lib, uning kreditorlari manfaatlarini kafolatlaydi.
Normativ hujjatlarga muvofiq, tashkilot va tashkilotlarning turli guruhlari uchun ustav kapitali davlat ro'yxatiga olingan vaqtda to'liq yoki qisman to'lanadi. (ilova-ga qarang) ro'yxatdan o'tishdan oldin tashkilot bankda maxsus jamg'arma hisobini ochadi, undan bank hisob egasining davlat ro'yxatidan o'tguniga qadar hech qanday operatsiyalarni amalga oshirmaydi. Ro'yxatga olgandan so'ng, jamg'arma hisobvarag'i hisob-kitobga aylanadi. Agar tashkilot ro'yxatdan o'tgan paytdan e'tiboran bir yil mobaynida uning qisman to'langan ustav kapitali ta'sis hujjatlarida belgilangan tartibda keltirilmasa, tashkilot ustav kapitalining pasayishini ro'yxatdan o'tkazishi shart. Agar ustav kapitali qonun hujjatlarida belgilangan pastki chegaradan kam miqdorda kamaytirilsa, tashkilot tugatilishi kerak. [3]
Ustav kapitalini va uning turlarini hisobga olish 80 "ustav kapitali" passiv hisobida amalga oshiriladi. Aksiyadorlar va jamiyat ishtirokchilari uchun javobgarlik chorasiga qarab, 80 hisobi quyidagi sub-hisoblarga ega bo'lishi mumkin:
80-1 " e'lon qilingan (ro'yxatdan o'tgan) kapital) - ustav va boshqa ta'sis hujjatlarida belgilangan miqdorda;
80-2 " obuna kapitali – - sotib olishni kafolatlaydigan obuna bo'lgan aktsiyalar