Mavzu: Undalmalarda tinish belgilarining ishlatilishi

BILIB OLING. UNDALMALI GAP BOSHIDA KELSA,UNDAN SO`NG, O`RTADA KELSA,IKKI TOMONDAN, OXIRIDA KELSA, UNDAN OLDIN VERGUL QO`YILADI.

268-mashq. “Xozirjavob bo`lamiz” o`yini o`tkaziladi.Bunda o`quvchilar undalmali gaplar tuzadilar.Ulardan oldin ey,hoy,oh undovlarini qo`shib o`qiladi. Gap mazmunida qanday o`zgarish bo`layotganligini tushuntiriladi.
269-mashq. Sahna ko`rinishi orqali namoyish qilinadi.
1-topshiriq. Unga qanday sarlavha qo`yish mumkin? Sahna ko`rinishida chin insonga xos bo`lmagan qanday salbiy xususiyatlar tanqid qilingan? So`zlab bering.
Ariq bo`yida turgan qariya shu o`rtada o`ynab yurgan bolaga yalindi:
-Hoy o`glim, bu yoqqa kel,tezroq!
-Nima ishingiz bor, aytavering, – dedi bola yaqin kelmay.
-Ariq chuqur ekan, qo`limdan ushlab tur – suv olvolay…
-Ey,engashib olaqoling-da o`zingiz!
-Belim bukilmaydi, dardmandman, – dedi qariya o`ksininb.
-Yonboshlab paqirni suvga solsangiz to`ladi,keyin asta ko`tarasiz. Shu ham ish bo`pti-yu…
-Aql o`rgatguncha,yordamlashib yuborsang-ku,olam guliston edi, bolam, – dedi chol.
-Ha,hammaning ishini qilaverib,malay bo`lib qolaymi? –dedi bola yalqovlanib.
-O`taketgan yalqov ekansan,- dedi keksa va qiynalib suv ola boshladi.Yalqov esa pinagini buzmay, o`yin bilan ovora edi…
2-topshiriq. Matndagi undalmalarni aniqlab,qaysi tinish belgilari bilan ajratilganini sharhlang.
O`quvchilarga quyidagi savol va topshiriqlar beriladi:
1.Undalmalarda,gapdagi o`rniga ko`ra,qanday tinish belgilari qo`llanilishi haqida gapiring.
2.Undalma alohida ohang bilan aytilib,gap boshida kelsa,undan so`ng qaysi tinish belgisi qo`yiladi?
Uyga vazifa 270-mashqni bajarish va mavzuni o`rganish.

1. 
   Kelajagimiz porloq o`rtoq Farmonov.(As.M) 2. To`xtanglar bolalar quyon sal nafasini rostlasin(H.N) 3. Ko`chada katta bayram, xalq hammasi ko`chada,nima qilib uyda o`tiribsiz usta? (O) 4. Aziz kitobxon katta oilaning qissalari tugamadi.(As.M) 5.Ona yurtim mustaqil O`zbekiston o`n to`qqiz yillik to`ying muborak!