Mavzu: Umumiy quduqlarni turlari, Burg’ulash texnologiyasi va vazifalari

Mavzu: Umumiy quduqlarni turlari , Burg’ulash texnologiyasi va vazifalari .

Reja:

• Texnologik quduqlarning turlari.
• Burg’ulash texnologiyasi .
• Quduqlarning vazifalari.

Burg'ilash dastgohi - bu yerga silindrsimon teshik ochish uchun ishlatiladigan qurilish uskunalari hisoblanadi. Burg'ilash mosla-malarining o'lchamlari sezilarli darajada farq qiladi: ularning vazni bir necha tonna bo'lishi mumkin yoki aksincha, bir kishi mashinani qo'l bilan harakatga keltirishi uchun yetarlicha yengil bo'lishi mumkin. Burg'ilash qurilmalari skvajinalar hosil qilish, foydali qazilma konlaridan namunalar olishi, toshlar, tuproq va yer osti suvlarining fizik xususiyatlarini tekshirishi mumkin. Tog‘ jinslari masivi orasida sun’iy ravishda silindrsimon bo‘sh-liq hosil qilish jarayoni burg‘ilash deyiladi. Diametri 75 mm ga-cha, chuqurligi esa 5m gacha bo‘lgan burg‘ilangan lahim kovak-cha shpur deb ataladi. Diametri 75 mm dan yuqori , chuqurligi 5m dan ko‘p diametri cheklanmagan lahim bo‘shliq skvajina deyiladi.

Shpur va skvajinalar burg‘ilash usullari ikki ko‘rinishga ega. Birinchi ko‘rinishga mexanik usullarda burg‘ilash kiradi ikkin-chisi isiqlik-fizikaviy usuldir; olov purkash, termomexanik plaz-mali va elektr-termik, gidravlik usullar. Mexanik usulda burg‘i-lashda shpur yoki skvajinalar tubidagi qattiq jism mexanik kuch ta’sirida maydalab, parchalab, ilgarilab boradi. Bunda tog’ jins-larning kristallografik strukturasi o‘zgarmaydi. Ikkinchi usulda burg‘i uskunasi tog‘ jinsiga bevosita tegmasa-da, tog‘ jinslarining maydalanishi sodir bo‘ladi.

Burg'ilash maxsus dolotalar yordamida amalga oshiriladi, kerakli o'lchamdagi quduqni hosil qilishni ta'minlaydi. Mexanik burg'ilash usullari o'z navbatida bir nechta turlarga bo'linadi: 1.Aylanma; 2.Aylanma-zarbli; 3.Zarbli ;

Burg’ulash uskunasini tanlashda biz burg’ulanadigan (massiv-ni , tog’ jinsini ,blokni) fizik mexanik xususiyatlarini bilishimiz shart bular esa burg’ilanadigan massivni ,tog’ jinsi g’ovakligi, qattiqligi (profi. M. M. Protodiyakonov 0.3 100 m dan kata bo’ladi

• Geologik qidiruv yoki (razvetka)

• Qishloq xo’jaligidi

• Burg’ulash portlatish ishlari uchun

• Kern olish uchun

• Geotexnologik quduqlar

• Suv chiqarishda va boshqa maqsadlarda

Quduqlarni qo’llanilish yo’nalishlari
Yordamchi
quduqlar
Texnologik
quduqlar
Geotexnoligik quduqlar
Yuboruvchi
So’ruvchi
90%
Razvetka
Drenaj
Bardaj
Nazora

• Konni ochishda

• Konni qazib olishga tayyorlashda

• Texnologik eritma yuborish va so’rib olishda

• Foydali komponentlarni olishda (gidro dinamik nazorat )

• Yer osti suvlarni ifloslanishdan saqlaydi

Geotexnologik quduqlarni vazifasi
Burg’ulash eritmasining vazifalari
Sovutish va moylash
Burg’ulash shlamini quduqdan tashqariga chiqarish
Quduq devorini vaqtincha mustahkamlash
Yer ostida eritmaga o’tkazish texnologiyasi – o’z ichiga quyidagilarni oladi
1 Konni ochish quduqlar bilan
2 Foydali komponentni ruda tarkibidan harakatchan eritmaga o’tkazib olish
3 Eritmalarni ko’tarish va tashish o’z oqimi bilan
4 Eritmalar harakatini davriyligini tanimlash
5 Qayta ishlash va mahsulotlarni ajratib olish
6 Mahsuldor eritmalarni qayta ishlash uchaskalari
7 Yordamchi jarayonlar
Foydalanilgan adabiyotlar:

• Mixaylov A.G., Xaritonova M.Yu., Vashlaev II, Sviridova M.L. Rangli va qimmatbaho metallarning suvda eruvchan shakllarining harakatchanligini qadimgi qoldiqlar qatorida o'rganish.
• Panchenko A.F, Lodeyshchikov V.V., Xmelnitskaya O.D. Oltin va kumushning siyanid erituvchilarini o'rganish // Rangli metallar. - 2001. –
• Tolstov E.A., Tolstov D.Ye. Qizilqum hududidagi uran va oltin konlarini fizik-kimyoviy geotexnologiyalari. - M .: OOO Geoinformtsentr,