Mavzu: Tuzlarning gidrolizi

Kationlararo gidrolizlanish.Kuchli kislota va kuchsiz asosdan hosil bo`lgan tuzlar kationlararo gidrolizlanadi. Bu tipdagi tuzlar gidrolizlanganda tuz tarkibidagi kationlar suvning OH- ionlari bilan birikib, kam dissosilanadigan birikmalar hosil qiladi, natijada eritmadagi OH- ionlarining konsentrasiyasi kamayib, H+ ionlarining konsentrasiyasi ortadi. Vodorod ionlarining konsentrasiyasi ortganligi uchun eritma kislotali muhitga ega bo`ladi. Masalan:

NH4CI +H2O  NH4OH + HCI

ionli ko`rinishda:

• NH4 + CI + H2O  NH4OH + H + CI NH4 + H2O  NH4OH + H

• + - + -

• + +

• PH < 7
• Kuchli kislota va ko`p gidroksidli kuchsiz asosdan hosil bo`lgan tuzlarning gidrolizi bosqichli bo`lib, oddiy sharoitda faqat birinchi bosqichi yaxshi boradi va bunda asosli tuz hosil bo`ladi. Masalan
• bosqich
• 2CuSO4 + 2H2O  (CuOH)2 SO4 +H2SO4 Cu2+ +H2O CuOH+ + H+ (PH < 7)
• bosqich
• (CuOH)2SO4 + 2H2O  Cu(OH)2 + H2SO4

• CuOH+ +H2O Cu(OH)2 + 2H+ (PH < 7)
• Anionlaaro gidrolizlanish.Kuchli asos va kuchsiz kislotadan hosil bo`lgan tuzlar anionlararo gidrolizlanadi. Bu tipdagi tuzlar gidrolizlanganda tuz tarkibidagi kuchsiz kislota anionlari suvning H+ ionlari bilan birikib, kam dissosilanadigan birikmalar hosil qiladi,natijada eritmadagi H+ ionlarining konsentrasiyasi kamayib,OH-ionlarining konsentrasiyasi ortadi. Gidroksid ion- larining konsentrasiyasi ortgani uchun eritma ishqoriy muhitga ega bo`ladi, masalan:
• CH3 COONa + H2O  CH3COOH +NaOH
• CH COO- + H2O  CH3COOH + OH- (PH>7)
• Kuchli asos va ko`p negizli kuchsiz kislotadan hosil bo`lgan tuzlarning gidrolizi qam bosqichli sodir bo`lib, oddiy sharoitda faqat birinchi bosqichda yaxshi boradi.va bunda nordon tuz hosil bo`ladi, masalan:

• .

• K2CO3 +H2O  KHCO3 + KOH CO32- +H2O  HCO-3 + OH- (pH>7) KHCO3 + H2O  H2CO3 +KOH HCO3- +H2O  H2CO3 +OH- (PH>7)