Мавзу: Туризм иқтисодиёти фанининг мазмуни, мақсади ва вазифалари. Туризмнинг ривожланишидаги асосий омиллар

• Мавзу: Туризм иқтисодиёти фанининг мазмуни, мақсади ва вазифалари. Туризмнинг ривожланишидаги асосий омиллар.
• Режа:
• 1. Туризмнинг сиёсий ва ижтимоий-иқтисодий аҳамияти.
• 2.Иқтисодиёт тармоқларини ривожлантиришда туризмнинг таъсир доираси.
• 3. “Буюк ипак йўли” ва унинг туризмни ривожлантиришдаги аҳамияти.
• 4. Туристларни Ўзбекистонга жалб қилиш муаммолари.
• 5. Туристларни жалб қилиш бўйича фаолият режаси.
• 6. Туризмни ривожлантиришда ҳукумат ва хусусий секторларнинг роли.
• 7.Туризмни ривожлантиришда ҳукумат ва хусусий секторннинг роли.
• 8.Туристик фаолиятнинг Давлат томонидан тартибга солиниши.
• 9.Республикада туризмнинг ривожланиш кўрсаткичлари

• Ҳозирги кунда Ўзбекистон Республикасида туризмнинг миллий моделини шакллантириш жараёни амалга оширилмоқда. Ушбу моделда таъкидланишича мамлакатда ривожлантирилаётган туристик бозор бошқа ҳар қандай бозорлар каби мамлакатнинг ижтимоий-сиёсий ва иқтисодий вазиятига таъсир кўрсатади. У мамлакатлар ўртасидаги ҳамкорликни ривожлантириш ҳамда инвестиция ва капитал оқимини таъминлаш даражаларини аниқлашда муҳим восита бўлиб ҳисобланади. Маълумки, бозор иқтисодиёти ривожланган мамлакатларда, асосан, хусусий ва тижорат компаниялари туристларга хизмат кўрсатади. Бироқ, ҳар қандай шароитда ҳам давлат оптимал иқтисодий ва ҳуқуқий заминни яратган тақдирдагина туризм ривожланиши мумкин. Агарда давлат касбий тайёргарлик масалалари, табиий ва маданий муҳитни муҳофаза этиш, ахборот-реклама ишлари ва расмиятчиликни соддалаштириш кабилар билан шуғулланмаса, у ҳолда туризм кутилганидек ривожланиш даражасига эриша олмайди. Бунда давлат томонидан туризмни ривожлантириш, туристик хизматлар бозорини шакллантириш, иқтисодий тартибга солиш усуллари ва ричагларини қайта ислоҳ этиш, туризмни ташкилий бошқарув тизимларини такомиллаштириш, унинг экспорт салоҳиятини ошириш ва энг асосийси, хорижий инвестицияларни жалб қилиш кабиларга тегишли услубий ва амалий ёндашувларни ишлаб чиқиш муҳим аҳамият касб этади.
• 1985-89 - йилларда Ўзбекистондаги ички ва ҳудудий туризмнинг ҳажми 1,4-1,6 млн. кишини, бунда чет эллик туристларнинг миқдори атиги 130-180 минг кишини ташкил этарди холос. Бу вақтга келиб, яъни 1985 йилда Туркияда 1,5 млн. 1992 - йилда эса 7 млн. 2003 йилда эса 11 млн. атрофида хорижий туристлар ташриф буюришди. 1981 - йилда Венгрия 14,2 млн. туристларни қабул қилган бўлса, 1991 йилга келиб бу миқдор 19,1 млнга етди. 1992 - йилда Ўзбекистоннинг туристик соҳаси чет эллик туристларга фақатгина 27 та, 2003 - йилда эса 50 дан ортиқ хизмат турини таклиф этди. Туркия, Италия ва Испания каби мамлакатларда эса бу кўрсаткич 250-400 ни ташкил этади.

• Мамлакатимиз мустақилликка эришгандан сўнг Президентимизнинг бевосита ташаббуслари билан туризмни ривожлантириш устувор масалага айланди. Умуман олганда, Ўзбекистон Республикасида туризм инфратузилмасини ривожланишини бешта босқичга бўлиш мумкин.

• Ҳар қандай шароитда, хусусан, ўтиш даврида туризм инфратузилмасини ривожлантиришда давлат асосий рол ўйнайди. Деярли барча давлатлар миллий иқтисодиётида туризм тармоғининг аҳамиятини оширишга ҳаракат қилишади. Чунки, туризм миллий иқтисодиётини ривожлантиришда қуйидаги устуворликларга эга: маҳаллий ишчи кучларини малакали меҳнат ва яшаш шароитлари билан таъминлаш манбаи; бозорни шакллантириш ҳамда капитал инвестицияларнинг оқиб келиш механизми; қурилиш (меҳмонхоналар, кемпинглар. мотеллар), коммуникация (уяли, теле ва оптик алоқа), транспорт (автомобиллар, автобуслар, халқаро андозолардаги темир йўл вагонлари, самолётлар), шунингдек хизмат кўрсатиш инфратузилмаси (авто ёқилғи қуйиш станциялари) каби соҳаларга янги технологиялар ва ноу-хау жорий этиш воситаси; миллий халқ ҳунармандчилигини ривожлантириш воситалари; мамлакатда ва ҳудудда сиёсий ва ижтимоий-иқтисодий ҳолатни барқарорлаштириш омиллари; тарихий ёдгорликлар ва маданий меросни асраш усуллари; давлатнинг валюта даромадларини самарали ошириш воситалари. Умуман олганда, давлат туризм инфратузилмасини ривожлантириш учун унинг ҳуқуқий ва иқтисодий асосларини яратади, бу соҳа учун кадрлар тайёрлаш масаласини йўлга қўяди, виза тизимини соддалаштиради, туристик маҳсулотлар ва анъанавий товарларни ишлаб чиқаришни рағбатлантиради.

• «Буюк Ипак йўли»да халқаро туризмни ривожлантиришнинг бир кўриниши бўлиб, жанубий-шарқий Осиёни Овропа билан боғлаб турадиган глобал Трансосиё транспорт линиясини шакллантириш ҳисобланади. У ўз ичига Япония, Хитой, Ҳиндистон, Ўзбекистон, Тожикистон, Туркманистон, Қозоғистон, Кавказ давлатлари, Ғарбий Осиё (Покистон, эрон) давлатлари ва албатта Овропа давлатларини қамраб олади. Эътиборга олиш керакки ТРАСЕКА лойиҳа доирасида «Делфин» изланиши ўтмоқда. Бу изланишнинг мазмуни карвон - саройларни ташкил қилишнинг техник-иқтисодий асосланиши, экспертларнинг фикрига кўра, бу «Буюк ипак йўли»нинг ривожланишига ва халқаро ҳамкорликнинг самарали натижа беришига ёрдам беради, чунки Ўзбекистон ва Туркманистоннинг асосий йўналишларида ёқилғи станциялари, турар жойлар, овқатланиш пунктлари ва телекоммуникация зоналарининг қурилиши янги туристик зоналарнинг шаклланишига ҳамда туристик автотранспортнинг пайдо бўлишига олиб келди. Бутунжаҳон Туристик Ташкилоти экспертлари «Буюк Ипак йўли да қатнашишига қараб, қатнашувчи давлатни 3 қисмга ажратган.

• Эътиборингиз учун рахмат!