TAHRIR BUYRUQLARI
Bakckspace - kursordan chapdagi belgini o'chiradi;
Delte - kursor ko'rsatgan belgini o'chiradi;
Ctrl - Y - kursorli satrni o'chiradi;
Ctrl - Q L - o'zgatirilgan satrni tiklaydi (agar kursor satrdan, u o'zgartirilgandan keyin ketmagan bo'lsagina ta'sir ko'rsatadi);
Enter - eski satrni qirqib, yangisini kiritadi.
BLOKLAR BILAN ISHLASH
Ctrl - K B - blokni ajratishni boshlaydi;
Ktrl - K - blokni ajratishni tugatadi;
Ktrl - K Y - ajratilgan blokni yo'q qiladi;
Ktrl - K C - blokni nuxsalaydi;
Ktrl - K W - blokni faylga yozadi;
Ktrl - K R - blokni fayldan o'qiydi;
Ctrl - K P - blokni chop etadi.
Shaxsiy kompyuter ekranga ma'lum bir axborotni chiqarishni amalgam oshiruvchi murakkab bo'lmagan dasturni tuzishga harakat qilib ko'ramiz. Masalan, bu "Men turbo Paskalda dastur tuzaman" jumlasi bo'lsin. Bunday dastur quyidagi ko'rinishga ega bo'lishi mumkin:
Program My_First_Program;
Const
Text='Men Paskalda dastur tuzaman';
Begin
Writeln (texst);
End.
Eng avvalo, matnni ifodalash shaklini tahlil qilamiz. Dastur 6 qatordan iborat. Odatda, dastur satrlari matnning qandaydir ma'noli bo'laklarini ajratadi va dasturdagi ma'lum faoliyat bilan bog'liq bo'lmaydi, ya'ni dastur matnini satrlar bo'yicha joylashtirish, til sintaksisi talabi bilan emas, balki dasturchining xohishi bilan bo'ladi, masalan, shu dasturni quydagicha ham yozish mumkin edi:
Program My_First_Program: const Text =' Men Paskalda dastur tuzaman'; begin writeln (Text); end.
Dasturlashning boshqa ba'zi bir tillaridan farq qilib, Turbo Paskalda bo'sh xona ("probel") tilning alohida konstruksiyalarini ajratuvchi sifatida ishlatiladi, shuning uchun quyidagi dastur xato bo'lib hisoblanadi:
Program My_First_Program; const Text = 'men paskalda dastur tuzaman'; begin writeln('text'); end.
Turbo Paskalda hariflar balandiklari (bosh va kichik), agar ular matn o'zgarmaslari bilan bo'g'liq bo'lmasa, e'tiborga olinmaydi. Dastur boshi, masalan, quydagi ko'rinishga ega bo'lishi mumkin:
Program My_First_Program;
Endi har bir satrlar ma'nosiga to'xtalamiz. Birinchi
Program My_First_Program;
Satri Program so'zi bilan boshlanadi va dastur ismini e'lon qiluvchi mazmunga ega bo'ladi. Program so'zi Turbo Paskalda rezervlangan, yani u dastur ismini e'lon qilishdan boshqa maqsadlarda ishlatilishi mumkin emas. Turbo Paskalda ko'plab rezervlangan so'zlar to'plami. Ularning hech birini dasturchi biron - bir obyektning (o'zgaruvchi, o'zgarmas va h.k.)identifikatori (ismi) sifatida foydalanishi mumkin emas. Turbo Paskal muhiti muharriri, odatda, rezerv so'zlarni dasturda rangi bilan ajratib ko'rsatadi. Dastur ismi boshqa ishlatilmaganligi uchun uni e'lon qilishni talab qilish ortiqcha, shuning uchun bu satrning tushirib qoldirilishi dastur bajarilishiga hech qanday ta'sir etmaydi. Ko'rilayotgan dasturning MY_First_Program ismining inglizcha tarjimasi "Mening Birinchi Dasturim" degani. Ism bir butun so'z (bo'sh xonalarsiz) dan iborat bo'lishi kerak. Shuning uchun bo'sh xonalar o'rnida - identifekatorlarda ostiga chizish belgisini ishlatish mumkin.
UzReferat.ucoz.net
Do'stlaringiz bilan baham: |