Mavzu:Transport vositalaridagi raqam, ogohlantiruvchi belgilar va yozuvlar. I.Kirish: Tarbiyaviy mashg`ulotning maqsadi: O’quvchilarga transport vositalaridagi raqam, ogohlantiruvchi belgilar va yozuvlar haqida tushuncha berish.
II.Asosiy qism: O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining tegishli qarorida
avtomototransport vositalariga beriladigan ro‘yxatdan o‘tkazish davlat
raqami belgilarining hududiy kodlari taqsimoti, ro‘yxatdan o‘tkazish
davlat raqami belgilarida qo‘llanadigan raqamlar va lotin alifbosi
harflarining namunalari ilova qilingan.
Yurtimizda avtomototransport vositalariga beriladigan ro‘yxatdan
o‘tkazish davlat raqami belgilarining hududiy kodlari taqsimoti quyidagi
jadvalda ko‘rsatilgan.
Hududlarning nomlari Kod nomerlari Toshkent shahar 01 dan – 09 gacha
Toshkent viloyati 10 dan – 19 gacha
Sirdaryo viloyati 20 dan – 24 gacha
Jizzax viloyati 25 dan – 29 gacha
Samarqand viloyati 30 dan – 39 gacha
Farg‘ona viloyati 40 dan – 49 gacha
Namangan viloyati 50 dan – 59 gacha
Andijon viloyati 60 dan – 69 gacha
Qashqadaryo viloyati 70 dan – 74 gacha
Surxondaryo viloyati 75 dan – 79 gacha
Buxoro viloyati 80 dan – 84 gacha
Navoiy viloyati 85 dan – 89 gacha
Xorazm viloyati 90 dan – 94 gacha
Qoraqolpog‘iston Respublikasi 95 dan – 99 gacha
Yo‘llarda harakatlanish xavfsizligini ta’minlash choralaridan biri tegishli
transport vositalariga ruxsat etilgan mos taniqlik belgilarining o‘rnatilishidir.
Bunday belgilarga quyidagilar kiradi:
«Avtopoyezd»– yuk avtomobillari va g‘ildirakli
t raktor (1,4 tonna va undan yuqori)larda tirkama bo‘lganda
o‘rnatiladigan, shuningdek, tutashtirilgan avtobus va
trolleybus kabinalari tomining old qismi o‘rtasiga bir qator
qilib 150 dan 300 millimetrgacha oraliqda ko‘ndalang
joylashgan uchta zarg‘aldoq rangli chiroq yoki ichidan yoritiladigan,
tomonlarning har biri 250 millimetr bo‘lgan sariq rangli uchburchak
shaklidagi belgi.
«Turumlangan»(tishli, shipli) – turumlangan shinali
m exanik transport vositasining orqasiga tomonlari teng,
ichiga qora rangda «T» harfi tushirilgan, qizil hoshiyali, oq
rangli uchburchak shaklidagi belgi. Uchburchakning
tomonlari transport vositasining turiga qarab 200–300 millimetrgacha,
hoshiyaning kengligi uchburchak tomonining 1/10 qismiga teng bo‘lishi
kerak.
« Bolalar guruhini tashish»– avtobus yoki maxsus jihozlangan yuk avtomobillarida bolalar tashilganda transport vositasining old va
orqa tomonlariga qizil hoshiyali, ichiga(1.21 «Bolalar»
ogohlantiruvchi belgisi) yo‘l belgisidagi bolalar timsolining
tasviri tushirilgan, sariq rangdagi to‘rtburchak ko‘rinishidagi belgi. To‘rtburchakning tomonlari 250-300 millimetrgacha, hoshiyaning kengligi to‘rtburchak tomonining 1/10 qismiga teng bo‘lishi kerak.
« Kar haydovchi»– kar-soqov yoki kar haydovchi boshqarayotgan transport vositasining old va orqa tomonlariga o‘rnatiluvchi, ichiga
diametri 40 millimetr bo‘lgan uchta qora doira tushirilgan,
diametri 160 millimetrni tashkil etadigan sariq rangli doira shaklidagi belgi.
« Boshqarishni o‘rgatish transport vositasi»– boshqarishni o‘rgatishda foydalanadigan transport vositalarining old va orqa tomoniga
o‘rnatiluvchi, ichiga qora rangda «O‘» harfi tushirilgan, transport
vositasining turiga qarab tomonlari 200 millimetrdan 300 millimetrgacha bo‘lgan, qizil hoshiyali, oq rangli uchburchak shaklidagi belgi.