Mavzu: Tovush tebranishlari. Reja: Tovush tebranishlari Tovushning balandligi, qattiqligi va tembri

3.Akustik rezonator

AKUSTIK REZONATOR (Gelmgols rezonatori) — kichik tirqish yoki naycha orqali tashqi muhit bilan tutashgan idish. Past takroriylikli (chastotali) tebranishlarni oʻz oʻlchamlaridan ancha katta masofaga tarqatadi. Gelmgols va Reley nazariyalariga koʻra, Akustik rezonatorni bitta erkinlik darajali tebranish tizimi deb qarash mumkin. Masalani soddalashtirib qaraganda barcha kinetik energiya rezonator boʻgʻzida harakatlanuvchi havo qatlamida toʻplangan, potensial energiya esa idish ichidagi havoning elastik deformatsiyasiga bogʻliq deyish mumkin. Bu holda Akustik rezonatorning xususiy takroriyligi idish va idish boʻgʻzining shakliga bogʻliq boʻlmaydi. Agar Akustik rezonator Gʻ takroriyligi boʻlgan garmonik tovush maydoniga joylashtirilsa, shu Gʻ takroriylik Akustik rezonatorning xususiy takroriyligi f0 ga teng boʻlganda Akustik rezonator dagi majburiy tebranishlar amplitudasi tovush maydoni amplitudasidan bir necha marta ortib ketadi. Xususiy takroriylik maʼlum boʻlsa, tashqi tovush takroriyligini topish mumkin. Akustik rezonatorning bu xususiyati tovush maydonini uning takroriyliklariga karab tahlil qilishga imkon be radi. Rezonans boʻlganida Akustik rezonator boʻgʻzi yoki naychasida havo zarralari katta tezlik bilan tebranadi va ishqalanish mavjud boʻlganida takroriylikli tovush jadal yutiladi. Akustik rezonatorning bu xossasidan meʼmoriy akusti-kada foydalaniladi.

Xulosa:

Bu mustaqil ishimda Tovush tebranishlari haqida ancha bilim va ko’nikmalarga ega bo’ldim. Ya’ni shuni takidlash kerakki tovushni tarqalishi, tovush balandligi, akustika, tovushning tembiri, akustik rezonans, tovushni yozish va eshittirish hamda shivqinlar to’grisada ancha ma’lumotlarga ega bo’ldim.

Foydalanilgan adabiyotlar:

1.Savelyev I.V. Umumiy fizika kursi, t. 1–3.–M, Nauka, 1989–1992.

2.Sivuxin D.V. Umumiy fizika. Mexanika.–T., О‘qituvchi, 1981.

3.Ahmadjonov O.I. Fizika kursi. 1–3 q.–T., О‘qituvchi, 1988–1989.

4.Safarov A.S. Umumiy fizika kursi. Elektromagnetizm va tо‘lqinlar.–T., О‘qituvchi,1992.

5.Qosimov A., Safarov A. va boshq. Fizika kursi. 1q.–T., О‘zbekiston, 1994.