Mavzu: Tomat sharbati va sous tayyorlash texnologiyasi

salire―taomga tuz qo‘shish‖, ―salsa―marinadlangan taom‖, ―tuzlangan taom‖ degan so‘zlardan kelib chiqqan degan taxminlar mavjud.

Keyinchalik bu termin asosiy taomga qo‘shimcha sifatida beriladigan turli sabzavotli aralashmalarga nisbatan ham qo‘llanila boshlandi. Ayrim adabiyotlarda ―sous‖ so‘zi fransuzcha ―sauce‖ – ―suyuq ziravor‖ so‘zidan olingan ham deyiladi.

• Antik davrlarda souslar vino yoki asalga turli o‘t-giyohlar, ildizlar va ziravorlar qo‘shib tayyorlangan. Rimlik gurman – taom shinavandasi Apitsiy (I asr) ning pazandachilik haqida yozgan kitobida 100 dan ortiq sous turlari keltirib o‘tilgan edi. Bu ma‘lumotlar o‘sha davrda oshpazlik ishlari to‘g‘risidagi ma‘lumotnomalarga ham kiritilgan bo‘lib, ming yillar davomida oshpazlar undan foydalanib kelishgan. O‘rta asrlarda go‘shtlik souslar ham ixtiro qilingan.
• Oshxonasi YUNESKO ning insoniyatning madaniy merosi obyektlari ro‘yxatiga kiritilgan davlat – Fransiyada oshpazlikning alohida yo‘nalishi – souschi, ya‘ni souslar tayyorlash ustasi degan mutaxassislik paydo bo‘lgan. Sous tayyorlash esa oshpazdan nafaqat bilim va ko‘nikma, balki o‘ta kuchli did va hissiyot talab qiladigan san‘at darajasiga aylangan.

• XIX asr boshida ―Oshpazlar qiroli‖ va ―Qirollar oshpazi‖ deb ulug‘lanadigan shaxs – Mari-Antuan Karem souslarni yanada takomillashtirib, ularning tasnifini ishlab chiqadi. U souslarni to‘rt asosiy turga bo‘ladi:
• - espanyol;
• - velute;
• - olmon;
• beshamel.
• Ulardan boshqa souslar esa ularning asosida tayyorlangan hosilaviy souslar deb hisoblangan.
• Karemning ishlarini keyinchalik asli kelib chiqishi fransiyalik bo‘lgan restorator, tanqidchi va yozuvchi