Mavzu: Teng qismlarga bo`lishga doir misol, masalalar yechish

Nol h a q i d a s h e ’ r.
Raqamlar saflangan choq
Kelmay turar faqat nol.
Ular bo`lishar hayron,
Sodir bo`ldi qanday hol?
Shunda to`qqiz gapirdi:
- Imillamay bo`la qol.
Seni kutib turmaylik,
Tezroq kelib, o`rning ol!
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
O`quvchilar arab raqamlariga 0 sonini kiritib o`nlik sanoq sistemasini yaratgan bobokalonimizkimligini bilasizmi?

Prezidentimiz Islom Karimovning “Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch” kitobidan quyidagi matn o`qib beriladi:

“… Muhammad Muso Xorazmiyning o`nlik sanoq sistemasi, algoritm va algebra tushunchalarini dunyoga birinchi bo`lib ilm-fan sohasiga joriy etgani va shu asosda aniq fanlar rivoji uchun o`z vaqtida mustahkam asos yaratgani umuminsoniy taraqqiyot rivojiga qanday katta ahamiyatga ega bo`lganini barchamiz yaxshi bilamiz. Bugungi kunda odamzodning ilm-fan va zamonaviy texnologiyalar borasida erishayotgan ulkan yutuqlarini ko`z oldimizga keltirar ekanmiz, beixtiyor ana shu buyuk bobokolonimiz misolida bunday yuksak marralarga erishishda o`zbek xalqining ham munosib hissasi borligidan qalbimiz iftixorga to`ladi”.
478- misol.
Al-Xorazmiy bobomiz matematika rivojlanishiga ulkan hissa qo`shgan buyuk olimdir. U 0 dan 9 gacha bo`lgan arab raqamlaridan foydalanib, (10, 34, 83, 100, 456, 1000) sonlarning o`nlik sanoq sistemasida xona birliklariga ajratib yozilishini ko`rsatib bergan. Sonlar ustida to`rt amalning qo`llanilishini tushuntirib bergan.
*Qadimdan Rim davlatlarida I, V, X ko`rinishidagi raqamlardan foydalanilgan. Bu raqamlar rim raqamlari deyiladi.
479- misol. 1 dan 12 gacha sonlarning rim raqamlarida qanday yozilishini eslab qoling: