Mavzu: Tayanch –xarakatlanish sistemasi

Adolf Faller ., Michael Schuenke -The Human Body - “An Introduction to Structure and Function” Thieme Stuttgart · New York http: //www.bestmedbook.com/2004 140-bet

Boshi bilan ikki umurtqa tanasi o’rtasidagi bo’g’ini yuzasiga bosh bo’g’in hosil qilib birikadi. Ikkinchi bo’g’im esa qovurg’a do’mbog’i ko’ndalang o’sig’ining o’rtasidagi bo’g’im sathiga birikadi. XI va XP qovurg’alar ko’ndalang o’simtalar bilan bo’g’im xosil qilmaydi. I, XI va XII qovurg’alarning boshi ikkita umurtqa orasiga kirmasdan, o’ziga qarashli umurtqa tanasi bilan birikadi. Birinchi kovurg’a esa to’g’ridan-to’g’ri to’sh suyagi bilan qo’shiladi. Xaqiqiy qovurgalar 7 juft bo’lib, bevosita o’z tog’ayi bilan to’sh suyagiga birikadi. Soxta qovurg’alar 3 juft bo’lib, tog’ay bilak o’zaro, so’ngra VII qovurg’aning tog’ayiga birikadi. Yetim qovurg’alarning, ya`ni XI va XP qovurg’alarning tog’aylari xech qayerga yopishmasdan, qorin muskullari orasida joylashgan bo’ladi. Qovurg’alarning suyak qismi umurtqa pog’onasiga ikkita bo’g’im hosil qilib birikadi.

• Boshi bilan ikki umurtqa tanasi o’rtasidagi bo’g’ini yuzasiga bosh bo’g’in hosil qilib birikadi. Ikkinchi bo’g’im esa qovurg’a do’mbog’i ko’ndalang o’sig’ining o’rtasidagi bo’g’im sathiga birikadi. XI va XP qovurg’alar ko’ndalang o’simtalar bilan bo’g’im xosil qilmaydi. I, XI va XII qovurg’alarning boshi ikkita umurtqa orasiga kirmasdan, o’ziga qarashli umurtqa tanasi bilan birikadi. Birinchi kovurg’a esa to’g’ridan-to’g’ri to’sh suyagi bilan qo’shiladi. Xaqiqiy qovurgalar 7 juft bo’lib, bevosita o’z tog’ayi bilan to’sh suyagiga birikadi. Soxta qovurg’alar 3 juft bo’lib, tog’ay bilak o’zaro, so’ngra VII qovurg’aning tog’ayiga birikadi. Yetim qovurg’alarning, ya`ni XI va XP qovurg’alarning tog’aylari xech qayerga yopishmasdan, qorin muskullari orasida joylashgan bo’ladi. Qovurg’alarning suyak qismi umurtqa pog’onasiga ikkita bo’g’im hosil qilib birikadi.
• T o’ sh s u ya r i ya`ni to’sh (sternum) yassi toq suyak bo’lib, dastasi, tanasi va xanjarsimon o’simtasi bor. Odamning 20 — 25 yoshida bu qismlar bir-biri bilan suyakli birikib, yaxlit tush suyagi xosil kiladi. Dastasining yuqorigi tomonid bo’yinturuq o’yig’i bo’lib, uning ikki yonida qovurg’alar birikadigan chuqurcha bor. To’sh suyagining o’simtasi xanjarsimon, ayrisimon, yumaloq bo’lishi mumkin.