Mavzu: Tayanch harakat tizimi. Qon va limfa sistemasi tizimi

11-Amaliy mashg’ulot
Mavzu: Nafas olish va yurak qon - tomirlar sistemasi kasalliklari.
Bronxial astma.

Nazariy tushuncha. Bronxial astma allergik kasallik bo’lib, bronxlar muskulaturasi tortishib qisqarishi natijasida odamning birdan nafasi qisib, bo’g’ilib qolishi, keyin yo’talib yopishqoq balg’am tashlashi bilan tariflanadi. Kasallirning ikki formasi tafovut qilinadi:

1. 
   Infeksion – allergik formasi
   
2. 
   Atipik formasi
   

Infeksion – allergik formasining asosiy sabablari organizmdagi har xil surunkali yallig’lanish kasalliklari, har xil allergik kasalliklar, teri kasalliklari hisoblanadi. Atipik formasining paydo bo’lishiga va uning rivo;lanishiga ba’zi kasblarda, masalan teri oshlash fabrikalarida, to’quv fabrikalarida, kimyo zavodlarida, labaratoriyalarda, dorixonalarda, sartaroshxonalarda ishlash sabab bo’ladi. Qushlarning pati, hayvonlar juni, uy, kutubxona changi, mog’or, dorilar, kimyoviy yuvish vositalari hamda qator oziq-ovqatlar moddalari allergenlar hisoblanib, kasallikning kelib chiqishiga asosiy sabab bo’ladi. Kasallik turli vaqtda asosan kechasi xuruj qiladi. Bemor bunda ko’krak qafasida bosilgandek sezgi sezadi. Bemor yotganda bo’g’ilish kuchayadi, shu sababli u majburiy o’tirib qoladi.

Bemorni ko’rganda majburiy vaziyatdan tashqari hamma yordamchi nafas muskullarining nafas olishda qatnashishi kuzatiladi, bo’yin usti chuqurchasi silliqlashgan yuzi bo’zarib ter bosadi. Og’zi ochiq burun qanotlari kengaygan. Nafas olish qisqa, nafas chiqarish qiyinlashgan, davomli, shovqinli, xirillashlar bilan kuzatiladi, u uzoqdan eshitib turadi. Xuruj oxirida yo’tal yengillashib yopishqoq tiniq balg’am ajraladi, bemorning axvoli biroz yaxshilanadi va bemor uyquga ketadi.