Mavzu: tаrbiya jаrаyonining mоhiyati vа mаzmuni. Tаrbiya qоnuniyatlаri vа tаmоyillаri. Jamoa tarbiya obekti va subekti sifatida

2. Tаrbiya jarayoning o’ziga xos hususiyatlari.

Tarbiya jarayoni o‘qituvchi va ta’lim oluvchi (tarbiyachi va tarbiyalanuvchilar o‘rtasida tashkil etiluvchi hamda aniq maqsadga yo'naltirilgan hamkorlik jarayonidir.

Tarbiya jarayoni o‘ziga xos xususiyatlarga ega:

1-maqsadga yo‘naltirilganligi;

2-ko‘p qirrali jarayon;

3-uzoq muddat davom etishi;

4-uzluksizligi;

5-yaxlitligi;

6- ikki tomonlamalilik;

7- natijalaming oldindan aniqlanmasligi; biroq kafolatlanishi zarurligi;

8- variativligi;

3. Tаrbiya qonuniyatlari va tamoyillari.

Tarbiya qonuniyatlari - bu bir tomondan, ijtirnoiy hodisa sifatida tarbiyaning xususiyatlari, ikkinchi tomondan, shaxsning rivojlanishi bilan bog‘]iq bo‘lgan barqaror aloqalar yig‘indisi

Tarbiya jarayonining quyidagi qonuniyatlari mavjud:

- ijtirnoiy muhitning obyektiv va subyektiv omillariga bog‘liqligi;

- tarbiyaning shaxsning rivojlanishi bilan birligi va o‘zaro bog‘liqligi;

- faoliyat va munosabatni e’tirof etish shaxsning ijtirnoiy ahamiyatga ega fazilatlarini shakllantirishning negizi va asosiy manbai;

- tarbiyalanuvchilaming o‘zaro tarbiyaviy ta’siri, o‘zaro munosabatlari hamda faol faoliyati o‘rtasidagi bog‘lanish;

- tarbiya va o ‘ zini-o ‘ zi tarbiyalashning intensivligi;

- tarbiyalanuvchining «ichki olami»ga ta’sir etishning intensivligi;

-tarbiyalanuvchilarda verbal va sensomotor jarayonlarning rivojlanish darajasi va pedagogik ta’simi hisobga olish.

Tarbiya tamoyillari - bu tarbiyaviy ishning yo‘nalishiga, mazmuniga, metodlari va tashkil etilishiga, tarbiya jarayonining ishtirokchilari orasidagi munosabatlarga qo‘yiladigan asosiy talablar ifodalanadigan dastlabki qoidalardir.

1-maqsadga qaratilganligi va g‘oyaviy yo‘nalganligi;

2- tarbiyaning insonparvarlashuvi;

3-tarbiyaning hayot, mehnat bilan bog‘liqligi;

4- tarbiyaga yaxlit(kompleks) yondashuv;

5- jamoada taibiyalash va jamoaga suyanib ish ko‘rish;

6- shaxsga talabchanlik bilan hurmatni birga qo‘shib olib borish;

7- o‘qituvchilar, jamoat tashkilotlari va oilaning talab hamda tarbiyaviy ta’sirlarining birligi;

8-tarbiyalanuvchining yosh va individual xususiyatlarini hisobga olish;

9- tarbiya jarayonining tizimligigi va uzluksizligi.

Tarbiya jarayoni quyidagi tamoyillar asosida boshqariladi