Мавзу: Табиий ресурслардан самарали фойдаланишда солиқларнинг таъсирчанлигини ошириш масалалари

Uchinchi bob bo’yicha xulosalar: 



 

iqtisodiyotni  modernizatsiya  qilish  sharoitida  xo’jalik  yurituvchi 

sub’ektlarning  tabiiy  resurslardan  foydalanishini  davlat  tomonidan  tartibga  solish 

va rag’batlantirishning samarali vositasi hisoblangan maxsus soliqlar, ya’ni tabiiy 

resurs  soliqlarining  amal  qilish  mexanizmidagi  muammolarni  bartaraf  etishga 

qaratilgan chora-tadbirlarning belgilanishi lozim; 



 

sunggi  yillarda  mamlakatimiz  soliq  tizimidagi  islohotlarga  e’tibor 

qaratadigan  bo’lsak,  tabiiy  resurslardan  foydalanganlik  uchun  soliqlarga  ko’proq 

e’tibor qaratilyapti; 



  tabiiy resurslardan foydalanish samaradorligini oshirishda birinchi navbatda 

xo’jalik  yurituvchi  sub’ektlarning  tabiiy  resurslardan  samarali  va  oqilona 

foydalanishini  ta’minlashga  hamda  ularning  atrof  tabiiy  muhitga  etkazadigan 

zararini  kamaytirishga  karatilgan  mexanizmni  barcha  tadbirkorlik  sub’ektlari 

uchun  bosqichma-bosqich  joriy  etish,  bundan  tashqari  tabiiy  resurs  soliqlarining 

mavjud  mexanizmini  ham  tabiiy  resurslardan  tejab-tergab,  oqilona  foydalanishga 

qaratilgan ahamiyatini oshirish lozim; 



  tabiiy  resurs  soliqlari  mexanizmi  muammolarini  bartaraf  etishga  qaratilgan 

chora-tadbirlarda  suv  resurslaridan  foydalanganlik  uchun  soliqda  ham  katta 

ahamiyat qaratish lozim; 



 

tahlililarimiz  natijalariga  asoslangan  holda  aytishimiz  mumkinki,  xo’jalik 

yurituvchi  sub’ektlarning  tabiiy  resurslardan  samarali  va  oqilona  foydalanishi 

hamda ekologik samaradorlikni ta’minlashda soliqlarning ta’sirchanlik ahamiyatini 

oshirish masalalarini ikki yunalishda amalga oshirish mumkin; 



 

respublikamizda  xo’jalik  yurituvchi  sub’ektlarning  tabiiy  resurslardan 

samarali  va  oqilona  foydalanishi,  ekologik  samaradorlikni  oshirishga  qaratilgan 

soliq  siyosati  asosan  tabiiy  resurs  soliqlari  orqali  amalga  oshiriladi.  Boshqa  soliq 

turlari  bo’yicha  ekologik  samaradorlikni  ta’minlashga  qaratilgan  soliq 

imtiyozlarining kamligi esa, ularning bu jarayonga ta’sir doirasi bevosita bo’lsa-da, 

kamligicha qolayotganligini ko’rsatadi. 

---

65