Mavzu: tabiatshunoslikni o’qitish metodikasi pedagogik fan sifatida

Tabiiy  ko’rgazmali  qurollar.  Tabiiy  ko’rgazmali  qurollar  jismlardir.  Ular 
o’iganilayotgan material to’g’risida ancha to’g’ri, haqiqatga yaqin tasavvurlar berib, 
bolalarda  bevosita  qabul  qilish  asosida  tabiatshunoslik  tushunchalari  hosil  bo’lishiga 
imkon  yaratadi.  Shunga  ko’ra  sinfda  yoki  tabiatshunoslik  xonasida  jonli  tabiatni 
o’rganish  uchun  har  xil  xona  o’simliklari,  shuningdek,  turarjoylardagi 
daraxtlarga  xos  bo’lgan  shoxchalar,  barglar,  gullar,  meva  va  urug’lar  bo’lishi  zarur. 
Tabiatshunoslik  darslarida  jonli  tabiat  burchagida  o’stirilayotgan  o’simliklardan, 
gerbariy  va  ekskur-siyalardan  olib  kelingan  o’simliklardan  foydalaniladi.  Tabiat 
qo’ynida  o’tkaziladigan  darslarda  va  ekskursiyalarda  tabiiy  sharoitlardagi  jonli 
tabiat obyektlaridan foydalaniladi. 
Jonsiz  tabiatni  o’iganishda  ham  tabiiy  tarqatma  material,  masalan,  har  xil 
rangdagi granit, sluda, kvars, dala shpati, loy, qum, kalsit (bor, marmar, ohaktosh), tuz 
(o’g’itlash  uchun),  tosh  tuzi  va  kaliy  tuzi,  toshko’mir,  temir,  mis  rudalarining 
namunalari,  shuningdek,  metallar  hamda  qotishmalar  (temir,  cho’yan,  po’lat, 
aluminiy, birinj), tuproq namunalari va boshqalar bo’lishi kerak. 
Bolalarda  bevosita  qabul  qilish  mumkin  bo’lmagan  tabiat  jisnilari  va  hodisalari 
to’g’risida  aniq va  to’g’ri  tasavvurlar  hosil qilish  uchun  ko’rgazmali  qurollardan  keng 
foydalaniladi. Tabiatshunoslik kursini o’rganish uchun zarur bo’lgan ko’plab ko’rsatuv 
jihozlari  maxsus  do’konlarda  sotiladLChunonchi  3  -  4-  sinflarda  tabiatshunoslikni 
o’iganish  uchun  “Jonajon  o’lka  tabiati”  turkumidagi  jadvallar  chop  etilgan. 
Tabiatshunoslik  bo’yicha  devoriy  o’lkashunoslik  suratlaridan,  shuningdek,  zoologiya 
bo’yicha  ham  jadvallardan  foydalanish  mumkin,  ular  tabiatning  o’lkashunoslik 
obyektlari to’g’risida tasavvur va tushunchalarni shakllantirishga yordam beradi.