Maвзу Ўта қаттиқ кукун материаллари

Maвзу-8. Ўта қаттиқ кукун материаллари.

Translated from Russian to Uzbek - www.onlinedoctranslator.com
«Машинасозликда янги
конструкцион материаллар технологияси» фанидан
70720802 – Машинасозлик ишлаб чиқаришнинг автоматлаштирилган дастгоҳли комплекслари
70721402-Технологиялар ва жиҳозлар (машинасозлик) таълим йўналиши магистрантлари учун
маъруза

МАВЗУ: КУКУН қотишмалари

• РЕЖА
• Кукун материалларининг ахамияти
• Минералокерамик материаллар
• Металлокерамик қаттиқ қотишмалар
• Қуйма қаттиқ қотишмалар

АСБОБ ТИҒИДАГИ МЕТАЛЛОКЕРАМИК ҚАТТИҚ ҚОТИШМАНИНГ ТУРЛАРИ
БИР КАРБИДЛИ - WC
(волфрам карбидли)
ИККИ КАРБИДЛИ –
WC+ТiС
(титан карбидли)
Уч карбидли –
WC+ТiС+ТаС (тантал карбидли)
ли)
катта тезлик билан кесишда ишлатилади

Бундай қотишмалар 1927 йилда пайдо бўлиб, уларнинг қаттиқлиги, ўтга ва ейилишга чидамлилиги ҳамда пухталиги юқори даражада бўлганлиги сабаб катта тезлик билан кесадиган асбоблар тайёрлашда ишлатилади. Металлокерамик қаттиқ қотишмалар таркибида: WC – вольфрам карбиди, TiC – титан карбиди TаC – татал карбиди Со – кобальт киради. Кобальт қотишмага боғловчи сифатида аралаштирилади.

Металлокерамик қаттиқ қотишма

Минераллокерамик материаллар.

1950 йилдан бошлаб кесувчи асбоблар учун керамик материалларнинг пластинкалари тайёрлана бошлади.

Минералокерамик пластинкалар алюминий оксиди (Al2O3) ва бошқа қўшимчаларни пресслаш ва қиздириб қовуштириш йўли билан тайёрланади. Пластинкалар прессланиб, 1700 С да қовуштирили-шидан кейин уларнинг кесиш хоссаси ортади.

Бундай материалларнинг қаттиқлиги Роквел бўйича 9193 га етади ва улар 11001200 С да ҳам ўзиниг кесиш хоссаларини йўқотмайди ва ейилмайди

Ўта қаттиқ материаллар:

Бундай материаллар жумласига икки кимёвий элементнинг кубсимон аралашмаси киради. Унинг таркибида:

• Бор элементи = 43,6 % “В” ва
• Азот элементи = 56,4 % “N” бўлиб,

гексагонал панжарали кристаллардан иборат материалдир

Бу материаллар ўта қаттиқ, иссиқбардош ва кимёвий турғундир, қаттиқлиги жиҳатидан олмосга жуда яқин бўлиб иссиқбардошлиги 1300 С.

Олмослар

• Олмос асбобсозлик материаллари ичида энг қаттиғи бўлиб, кесувчанлик хоссасини 1500 С температурагача қизиганда ҳам сақлайди.
• Фанлар академиясининг юқори босимлар институтида Л. Ф. Верещагин раҳбарлигида синтетик олмос олинган.
• Улар кесгичларнинг тиғларига йиғма шаклда маҳкамлашда фойдаланилади. Бу кристаллар массасида 0,2 – 0,8 карат (1 карат=0,2 г) олмос бўлади.

«Концептуал жадвал» методининг талабаларга бериладиган жадвали

№	Асбобларнинг тури	Қўлланиши
		Материали	Вазифаси
1.	Кесгич
2.	Парма
3.	Фреза
4.	Развёртка
5.	Гребёнка
6.	Протяжка
7.	МЕТЧИК

КЛАСТЕР УСУЛИДАН ФОЙДАЛАНИБ, АСБОБ ТУРЛАРИНИ ТАСВИРЛАНГ.

КЛАСТЕР методи

ИЛОВАЛАР

Асбобларнинг умумий кўриниши

Автоматлаштирилган дастгохларда ишлатиладиган кесувчи асбоблар

Қаттиқ қотишмали пластинкаси бўлган кесувчи асбоблар

Металлокерамик қаттиқ қотишма пластинкалари