Mavzu: Suruvchi registrlar, tarkibi va ko’rsatgichlari xamda tadbiqi Reja: Kirish Registirlar haqida umumiy tushuncha. Suruvchi registorlar. Registrlar va ularning turlari, vazifalari tasnifi Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati Kirish

Mavzu: Suruvchi registrlar, tarkibi va ko’rsatgichlari
xamda tadbiqi

Reja:
Kirish

1.Registirlar haqida umumiy tushuncha.Suruvchi
registorlar.
2. Registrlar va ularning turlari, vazifalari tasnifi
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati
Kirish
Ishlаb chiqаrish unumdоrligini оshirish аsоsаn ishlаb chiqаrishni mеxаnizаtsiyalаsh vа аvtоmаtlаshtirishgа аsоslаnаdi. Bu tushunchаlаr оrаsidаgi umumiylik vа fаrqi nimаdаn ibоrаt.
Mеxаnizаtsiya – bu qo‟ldа ishlаsh vоsitаlаrini mаshinа vа mеxаnizimlаr bilаn аlmаshtirishdir. Bulаr yordаmidа insоn оg‟ir yuklаrni ko‟tаrishni vа siljitish, mеtаllаrni kеsishi, eritishi vа shtаmplаsh, yеr оstidаn qаzilmа bоyliklаrni qаzib оlish mumkin vа hаkоzо. Lеkin bu turli mаshinа mеxаnizmlаr insоn tоmоnidаn bоshqаrilаdi: u ishlаb chiqаrish, ulаrni tаhlil qilish, qаrоr qаbul qilib, bu jаrаyonga tа`sir qilish lоzim.
Shundаy qilib, mеxаnizmlаshtirilgаndа, insоn ishlаb chiqаrish jаrаyonidа dоimiy ishtrоki tаlаb etilаdi.
Ishlаb chiqаrish jаrаyonlаrini аvtоmаtlаshtirilgаndа insоnning ishlаb chiqаrish jаrаyonidа bеvоsitа ishtrоki vа qismаn vа butunlаy tеxnik vоsitаlаrni vа bоshqаrish tizimlаrini qo‟llаsh оrqаli оzоd etilаdi.
Аvtоmаtlаshtirish insоnning аqliy mеhnаtini yеngillаshtirаdi, uni аxbоrоt оlish, uzаtish, uni o‟zgаrtirish vа undаn fоydаlаnish insоnning bеvоsitа ishtirоkisiz аmаlgа oshirilаdi.


Registirlar haqida umumiy tushuncha.Suruvchi
registorlar.

Bir nechta triggerlarni ketma-ket yoki parallel ulash va ularning kirishlarini mantiqiy elementlar bilan boshqarish orqali registrlar va sanash qurilmalari sxemalarini hosil qilish mumkin.
Registr deb axborotni qabul qiluvchi, saqlovchi, murakkab bo'lmagan o'zgartirishlar (chapga va o'nga surish)ni amalga oshiruvchi, hamda axborotni to'g'ri va teskari kodlarda uzatuvchi qurilmaga aytiladi. Registrlar ketma-ket kodlarni parallel kodga va aksincha o'zgartirishda ham ishlatiladi. Registrlarning asosini triggerlar hosil qiladi va triggerlarni ketma-ket yoki parallel ulash orqali registr sxemasi hosil qilinadi.
Sonning xar bir razryadi registrning razryadiga (saqlovchi triggerga) mos keladi.
Registrlarning parallel, ketma-ket prinsipda ishlovchi, o'nga va chapga suruvchi, hamda reversiv turlari mavjud.
Parallel prinsipda ishlovchi registrlarda kodlar parallel yoziladi va o'qiladi, ketma-ket prinsipda ishlovchi registrlarda esa kodlar ketma-ket yoziladi va o'qiladi.
O'nga va chapga suruvchi registrlar kodlarni o'nga va chapga surish uchun xizmat qiladi.
Quyidagi rasmda D-trigger asosida qurilgan o'nga suruvchi, ketma-ket prinsipda ishlovchi registr sxemasi keltirilgan (1-rasm).

1-rasm

Har bir taktda “X” kirishdan ikkilik raqamlar ketma-ket kodda kiritiladi, va bitta razryadga o'ngga suriladi.
D-triggeri asosidagi chapga suruvchi registr sxemasi 2-rasmda keltirilgan.

2-rasm

Reversiv registrlar saqlanayotgan axborotni ham o'ngga, ham chapga surish uchun xizmat qiladi


3-rasm. Reversiv registr