Mavzu: Sterillizatsiya usullari. Aseptika. Antiseptika

Mavzu:Sterillizatsiya usullari.Aseptika.Antiseptika

Tayyorladi:Baxriddinova D

Tekshirdi:raximova Y

Aseptika — muayyan obyektlar — operatsiya stoli, bakterio-

Aseptika — muayyan obyektlar — operatsiya stoli, bakterio-

ologik boks sterillangan eritma yoki preparat (inyeksiya uchun

Qo’llaniladigan eritmalar, ko'zga qo'yiladigan tomchilar)larga

mikrob tushirmaslik uchun ko'riladigan chora-tadbirlar majmuasidir. Mikrobiologlar, jarrohlar va dori-darmonlarni tayyorlash

va ishlatishga aloqador bo’lmagan boshqa tibbiy xodimlar bevosita

aseptika usullarini qo'llagan holda ish olib boradilar. Tibbiy

muassasalarda xonalarni dezinfeksiyalash, asbob va materiallami

sterillash natijasida aseptik shart-sharoit yaratiladi.

Antiseptika — makroorganizmlaming shilimshiq pardalari yoki terisidagi mikroorganizmlarni o'ldiradigan yoki ularning ko'payishini to'xtatadigan kimyoviy moddalarni qo’llash usulidir

Sterilizatsiya — tajribaxonada ishlatiladigan idishlar va mikroorganizmlarni o'stirish uchun tayyorlangan ozuqa muhitlari' hamda boshqa obyektlarda bo’lmagan saprofit va patogen mikroorganizmlar va ularning sporalarini butunlay yo'qotish sterilizatsiya deyiladi. Provizorfarmatsevtlar, tibbiy va mikrobiologik muassasalarning xodimlari sterilizatsiya usullarini yaxshi bilishlari va ularni amalda qo'llay olishlari kerak.

Sterillash usullari uchga bo’linadi: fizikaviy, kimyoviy va

Sterillash usullari uchga bo’linadi: fizikaviy, kimyoviy va

fizika-kimyoviy usullar. Yuqori harorat bilan sterillash, UB nurlatish, ion nurlatish, ultratovush, maxsus bakterial filtr orqali

filtrlash fizikaviy sterillash usullari sirasiga kiradi.

Yuqori harorat bilan sterilizatsiya qilish Sterilizatsiya qilinuvchi narsaning issiqlikka chidamli yoki chidamsizligiga qarab bir necha usullar bilan sterillanadi. Yuqori 80harorat bilan sterilizatsiya qilish sterillashning eng ishonchli va keng tarqalgan ommaviy usullaridan biridir. Bu usulga ko‘ra sterillanadigan narsalarni gorelka olovida kuydirib, qaynatib, quruq bug‘, ho'l bug' va bug’ bosimi ostida sterilizatsiya qilinadi.

Nurlatish usuli bilan sterillizash

Davolash muassasalari, dorixonalar, bakteriologik bokslar va

laboratoriyalar hamda farmatsevtika zavodlarida havoni zararli

mikroorganizmlardan tozalashda UB lar pasining (BUV-15,

BUV-30) ultrabinafsha nurlaridan keng foydalaniladi. Kvars shisha

idishga solingan yoki yupqa qatlam holida shisha buyumga surilgan

shaffof term olabil m oddalar (masalan, ayrim oqsillar, vitam inlar, antibiotiklar)ni stererillashda ham U B -nurlaridan foydalaniladi. Bunda idishni vaqti-vaqti bilan silkitib, chayqatib turish

kerak. Chunki UB-nurlarning o'tish quvvati kamligi uchun u

idishdagi barcha moddaga birdek ta ’sir qilishiga yetarli sharoit

yaratilishi lozim

Kimyoviy va fizik-kimyoviy sterillash

Kimyoviy sterillash usuli bilan turli antiseptiklar (xloroform,

xinozol, m ertilat, fenol, trikrezol va boshqalar) bilan konservatsiya qilinadigan biopreparatlar, vaksina va zardoblar sterillanadi.

Gaz bilan sterillash ham kimyoviy sterillashga kiradi.

Nurlantirish usuli bilan sterillash

84G az bilan sterillash germ etik yopiq idishlarda m asalan,

avtoklavlar va maxsus konteynerlarda amalga oshiriladi. Sterillashning bu usulida formaldegid, etilen oksidi, metil bromid,

naduksus kislotasi kabi gazlar ishlatiladi. Hozirgi vaqtda, odatda,

etilen oksidi yoki uning metil brom id bilan aralashmasi qoMlaniladi (OB aralashmasi). Gaz vositasida tibbiyot anjomlari (sun'iy

qon aylanish sistemasida qoMlaniladigan apparatlar, kateterlar,

zondlar, jarrohlik qoMqopIari), qog‘ozga o'ralgan holatda yoki

polim er xalatchalarga solinib (gaz o ‘tadigan qilib) sterilizatsiya

qilinadi.