Mavzu: sql – tili sql tili funksiyalari sql-tilida so‘rovlar Asosiy savollar sql hаqidа tushunchа

2. 

SQL tili asosiy operatorlari:

 

SQL  so'rov  tilini  o'rganishni  boshlaymiz.  Har  bir  maqolada  ma'lum  bir  sql 

komandalarini yozib borishga harakat qilaman. Bu so'rov tili bevosita ma'lumotlar 

bazasi(jadvallar)ga bog'liq bo'lgani uchun, maqola boshida biror jadvalni olib, shu 

jadvalga har xil so'rovlar berib boraman. 

Misollar, oracle ning isqlplus muhitida  sinab  boriladi  va  natijalar  chiqariladi. 

Isqlplus dan boshqa muhitlarda ham bu komandalar ishlaydi, lekin ba'zi o'zgarishlar 

bo'lishi  mumkin(sqlplus,  mysql).  Komandalarni,  o'rganishga  qulay  va  soddadan 

qiyinga  ko'tarilib  borish  tartibida  ko'rsatib  boraman.  Iloji  boricha  to'liq  ma'lumot 

berishga xarakat qilaman. 

Bu maqolada quyidagi jadvaldan foydalanamiz. 

 

Bu  jadval  " misol"  deb  nomlanib, 4  ta  ustun  va  6  ta  qatordan  iborat.  YUqoridagi 

qatorda faqat qator nomlari aks ettirilgan, ular ma'lumot vazifasini bajarmaydi. 5 ta 

qatordan iborat ma'lumot, bizning jadvalimizda joylashgan va biz bu ma'lumotlarni 

sql so'rov tili orqali har xil ko'rinishda chiqarib olishimiz mumkin. Albatta haqiqiy 

ma'lumotlar  bazasida  bunday  kam  ma'lumotlar  saqlanmaydi,  biz  misollarni  shu 

kichik ma'lumotlarda bajaramiz. 

Demak birinchi komanda bu – SELECT. 

select * from misol; 

Bu so'rovning ma'nosi, " misol" jadvalidagi barcha ma'lumotlarni chiqar deganidir. 

"*" barcha ustunlardagi ma'lumotlarni degani. "select" – esa ekranga chiqar degani. 

Natijani ko'ramiz: 

---

4 

 

 

Agar  bizga  barcha  ustun  ma'lumotlar  emas,  faqatgina  ba'zi  birlari  kerak  bo'lsa, 

kerakli ustun nomlarini vergul orqali nomma nom yozamiz. 

select name, surname, year from misol; 

Natija: 

 

Ma'lumotlar bazasidan, ma'lumotlarni chiqarishda mantiqiy amallar orqali( + , — , 

* ,/ ,() ), ma'lumotlarga o'zgartirish kiritib, ekranga chiqarishimiz mumkin bo'ladi. 

select name, year+15, num*10 from misol; 

Natijani ko'rsangiz, so'rov tili orqali, ma'lumotlarni o'zgartirganimizni ko'rishingiz 

mumkin bo'ladi. 

 

yoki bo'lmasa quyidagicha 

select year+10*num, name from misol; 

 

---

5 

 

Agar bazadagi ustun nomlari sizga yoqmasa, siz ularni o'zingiz hohlaganday nom 

bilan ekranga chiqarishingiz mumkin bo'ladi, bunda ma'lumotlar bazasidagi ustun 

nomlari o'zgarmaydi, faqat ekranda o'zgargan ko'rinishi chiqadi. Bunda bizga " as" 

kalit so'zi yordam beradi. 

select name as ism, surname as familiya from misol; 

 

Agar nomlarni qo'shtirnoq ichiga olsangiz, qo'shtirnoqdagi katta kichik harflar farqli 

bo'lib qoladi. 

select name as "IsM", surname as "FamiliyA" from misol; 

 

Agar  2  ta  ustun  natijalarini  birlashtirib,  ekranga  chiqarmoqchi  bo'lsangiz  "||" 

belgisidan foydalanishingiz mumkin bo'ladi. 

select year||num, name from misol; 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

6 

 

 

 

 

---

7 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

8 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

9 

 

 

 

---

10 

 

 

 

---