Mavzu: Spetrofotometrik analizning metirologik asoslari

Oqava suv tarkibini nazorat qilish uchun spektrofotometrdan foydalanganda laboratoriya yaratish kerak bo'ladi, chunki ba'zi tahlillar namunani oldindan tayyorlashni talab qiladi. Misol tariqasida, PND F 14.1.272-2012 bo'yicha neft mahsulotlari tarkibidagi oqava suvlarni tahlil qilish mumkin, bu tahlil qilinadigan moddalarni dastlabki ekstraktsiya va xromatografik ajratishni talab qiladi. Bundan tashqari, bunday asboblarning hatto iz miqdoridagi moddalarni ham aniq aniqlash qobiliyati og'ir metallar va boshqa o'ta zaharli va ekologik xavfli kimyoviy moddalar bilan ishlaydigan ob'ektlar tomonidan talab qilinadigan juda yuqori darajadagi aniqlikni ta'minlashga imkon beradi.

• Oqava suv tarkibini nazorat qilish uchun spektrofotometrdan foydalanganda laboratoriya yaratish kerak bo'ladi, chunki ba'zi tahlillar namunani oldindan tayyorlashni talab qiladi. Misol tariqasida, PND F 14.1.272-2012 bo'yicha neft mahsulotlari tarkibidagi oqava suvlarni tahlil qilish mumkin, bu tahlil qilinadigan moddalarni dastlabki ekstraktsiya va xromatografik ajratishni talab qiladi. Bundan tashqari, bunday asboblarning hatto iz miqdoridagi moddalarni ham aniq aniqlash qobiliyati og'ir metallar va boshqa o'ta zaharli va ekologik xavfli kimyoviy moddalar bilan ishlaydigan ob'ektlar tomonidan talab qilinadigan juda yuqori darajadagi aniqlikni ta'minlashga imkon beradi.

Optik spektrofotometriya asoslari

• Spektrofotometriya kimyoviy birikmalar va alohida atomlarning elektromagnit to'lqinlar bilan o'zaro ta'sir qilish qobiliyatiga asoslanadi. O'rganilayotgan moddalar molekulalarining UV, ko'rinadigan va spektrning IQ qismlarida nurlanish bilan o'zaro ta'siri, spektrogrammalar deb ataladigan qurilma tomonidan bog'liqliklarni qurishga olib keladi (1, 2-rasm). Namuna spektrogrammasi uning tarkibini ham miqdoriy, ham sifat jihatidan baholash imkonini beradi.

Metrologiya haqida tushuncha

• O'lchash bilan bog`liq umumiy masalalar, kimyoviy tahlil natijalarini ishlov berish va talqin qilish masalalari bilan shug'ullanadigan analitik kimyoning maxsus bo'limi kimyoviy metrologiya deyiladi.
• Metrologiya (yun. metron — oʻlchov va logos — taʼlimot) — oʻlchovlar, ularning bir xilligini taʼminlash usullari va vositalari hamda talab etilgan aniqlikka erishish yoʻllari haqidagi fan.
• Dastlab, M. turli oʻlchovlar (chiziqli kattaliklar, massa, sigʻim va boshqalar), shuningdek, turli mamlakatlarda qoʻllaniladigan tangalar va ular orasidagi nisbatlarni bayon etuvchi fan sifatida ifodalangan. 1975 yil 20 mayda Xalqaro Metrik Konvensiyaning imzolanishi, oʻlchovlar va tarozilar Xalqaro byurosi ilmiy institutining hukumatlar-aro darajada taʼsis etilishi M.ning rivojlanishida muhim ahamiyatga ega boʻldi.