Мавзу: Совет тузумининг Узбекистонда юритган катагонлик сиёсати ва унинг окибатлари. Совет хокимиятига карши куролли харакат

20 - йилларнинг охирида республикада таркиб топган тоталитар жамиятга хос хусусиятлар қуйидагилардан иборат бўлди: - Муҳим қарорларнинг ҳаммаси тор партия доирасида қабул қилинар ва бутун мамлакат учун мажбурий эди; -Касаба уюшмалари, жамоат ташкилот-лари пассив ижрочилар бўлиб қолди; - Конституциявий ҳақ – ҳуқуқлар оммавий равишда бузилди

20-30 йиллардан бошлаб советлар Ўзбекистонда қатағонлик сиёсати-ни олиб борди. Қатағонлик даври уч босқичга бўлинади: - 1920-1930 йиллар; - 1940-1950 йиллар; - 1980 йиллар;

Советлар юритган сиёсатга қарши Ўзбекистоннинг сиёсий давлат арбоблари кураш олиб борди. Уларнинг мақсади аҳоли турмуш шароитини яхшилаш эди. Бироқ советлар уларнинг ҳаракатларини менсимай, мил-латчиликда айблади.

20-30 йилларда асосан давлат арбобларидан – Т.Рисқулов, А.Раҳимбоев, Ф.Хўжаев, Қ.Ота-боев, И.Хидиралиев, Н.Тўрақу-лов ва бошқалар қатағон қилинди.

20 – 30 йилларда ижтимоий – иқтисодий ривожланишнинг муқобил йўлларини амалга оширишга уринган кишилар “Қосимовчилик”, “Иноғомов-чилик”, “Ўн саккизлар гуру-ҳи” номлари остида гуруҳ-бозликда айбландилар.

“Ўн саккизлар гуруҳи”– большевиклар томонидан бой – қулоқ деб номланган ўзига тўқ хўжаликларнинг ер – сув ислоҳоти жараёнида белгиланган меъёрдан ортиқча мол – мулки тортиб олинишига қарши чиқди.

“Қосимовчилик” – Ўзбекистон Олий суди раиси С.Қосимов ва унинг тарафдорлари. Улар коммунистик партиянинг Ўзбекистонда мустам-лакачилик сиёсати олиб бораётган-лигини, миллий маданиятни чеклаётганлигини, давлат аппаратини миллийлаштириш юзаки олиб бораётганлигини ошкора айтди.

“Иноғомовчилик” – Ўзбекистон Компартияси МКнинг матбуот бўлими мудири Р.Иноғомов ва унинг тарафдорлари. Улар Россиядан Ўзбекистон иқтисодиёти ва миллий ўзбек маданиятининг мустақил ривожланишига йўл очиб бришларини талаб қилди.

40 – 50 йилларда қатағонликнинг иккинчи босқичи бошланиб, бу даврда шоир ва ёзувчилардан Мақсуд Шайхзода, Туроб Тўла, Ҳабибий, Саид Аҳмад ва бошкалар қатағон қилинди.