Mavzu: Soliqqa tortish usullari Reja

Toshkent soliq texnikumi 21-02 s guruhi studenti Norqobilov Uralning Soliqqa tortish nazariyasi va tarixi fanidan mustaqil ishi

Mavzu: Soliqqa tortish usullari

Reja:

• Soliqqa tortish usullari haqida tushuncha
• Progressiv soliqqa tortish
• Regressiv soliqqa tortish
• Proportsional soliqqa tortish
• Advalor soliqqa tortish.

Soliqqa tortish usullari

01
02
03
04
Advalor
Prog-ressiv
Propor- sional
Reg-ressiv
Soliqqa tortish usullari deganda soliq solinadigan baza ta'sirida soliq stavkasining o'zgarishi tushuniladi. Soliqqa tortishning to'rtta usuli mavjud:

Proportsional soliqqa tortish

Proportsional soliqqa tortish - bu soliqlarni hisoblash usuli bo'lib, unda majburiy to'lovning qat'iy stavkasi belgilanadi. Ya'ni, soliq miqdori foyda yoki bitim miqdoriga bog'liq emas. Proportsional tizimga misol sifatida O’zbekiston Respublikasi jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig'ini misol keltirish mumkin.

Proportsional soliqqa tortish

Soliq stavkasi davlatning normativ-huquqiy hujjatlari bilan belgilanadi va faqat belgilangan tartibda o'zgartirilishi mumkin. Birinchi marta soliqlarni hisoblashning bunday usuli Adam Smit tomonidan taklif qilingan. Hozirgi vaqtda proporsional tizim dunyoning turli mamlakatlarida keng qo'llaniladi.

Progressiv soliqqa tortish

Progressiv soliqqa tortish deganda soliq solinadigan baza darajasining o'sishiga qarab samarali soliq stavkasini oshirish tushuniladi. Progressiyaning ikki turi mavjud: oddiy va murakkab. Oddiy rivojlanish bilan soliq solinadigan bazaning butun summasiga ko'payishi bilan stavkalar ortadi. Da murakkab progressiyada daromad qismlarga bo'linadi, ularning har biri bo'yicha soliqqa tortiladi uning darajasi, ya'ni. oshirilgan stavkalar butun ortib borayotgan ob'ektga emas, balki oldingi bosqichdan oshib ketgan qismga nisbatan qo'llaniladi.

Progressiv soliqqa tortishda progressivlikning 2 turi mavjud:

Oddiy progressiya bilan, daromadning barcha miqdori uchun daromad oshgani sayin stavka oshadi

• Oddiy

Murakkab progressiyada daromad qismlarga (bosqichlarga) bo'liadi, ularning har biri o'z stavkasi bo'yicha soliqqa tortiladi.

• Murakkab

Progressiv soliqqa tortishda progressivlikning 2 turi mavjud:

Daromadlar, so'mda	Soliq stavkasi, foizda	Oddiy progressiyasa soliq summasi, so'mda	Murakkab progressiyasa soliq summasi, so'mda
10000	13	10000*0,13=1300	10000*0,13=1300
20000	26	20000*0,26=5200	10000*0,13+ 10000*0,26=3900
30000	33	30000*0,33=9900	10000*0,13+ 10000*0,26+ 10000*0,33=7200

Murakkab va oddiy progressiya uchun
soliq to'lovlarini hisoblash

Regressiv soliqlar

Regressiv soliqlar

Soliqqa tortishning bu usuli, qat'iy aytganda, progressiv soliqqa tortishning turlaridan biri bo'lib, lekin salbiy progressiyani nazarda tutadi, chunki soliq stavkasi soliq solinadigan bazaning ko'payishi bilan kamayadi. Agar qonun hujjatlarida ko'rsatilgan marjinal soliq stavkalarini emas, balki iqtisodiy stavkalarni hisobga olsak, zamonaviy sharoitda soliqlar orasida ko'plab regressiv xususiyatga ega bo'lish mumkin, masalan, deyarli barcha bilvosita soliqlar (QQS, aktsizlar, bojxona to'lovlari).

Advalor soliqqa tortish

Tovar qiymatiga nisbatan qat’i foiz stavkasida o'matilgan to'lov. Inflyatsiya sharoitida o'zining funksiyalarini avtomatik ravishda saqlab qoladi. Bu soliqning tarkibiga savdo soliqlari, imoratga nisbatan ko‘pgina poshlinalar va boshqalar kiritilishi mumkin. Tovarlami (import tovarlami ham) jismoniy va yuridik shaxslaming mulklarini soliqqa tortishda qo'llaniladi.

Advalor soliqqa tortish

Agar soliq to'lovchining yillik daromadi 2 000 000 so’m., soliq miqdori 200 000 so’m bo'lsa, unda soliq : 2 000 000 so’m. / 200 000 so’m. = 10% bo'ladi. Agar yillik daromadi 20 000 000 so’m. bo’lsa, soliq miqdori: 200 000 so’m / 2 000 so’m. = 1% bo’ladi.
MISOL 1
Izoh
Zamonaviy sharoitda soliqqa tortishning bu turi adolat tamoyiliga mos kelmaydi va iqtisodiy nuqtai nazardan samarasizdir. Shu sababdan O’zbekiston Respublikasida bu soliqqa turtish usulidan foydalanilmaydi

Настройте этот шаблон

Инструкции по редактированию шаблона и обратная связь