Mavzu: “soliqlar va majburiy to`lovlar hisobi”ning ob’ekti va predmeti «Soliqlar va boshqa majburiy to‘lovlar hisobi»

«Soliq hisobi siyosati – bu xo‘jalik yurituvchi sub’ekt tomonidan soliq hisobini yuritish va soliq hisobotini tuzish uchun tanlangan qoida va usullar majmuasidir».
Soliq hisobi siyosati xo‘jalik yurituvchi sub’ektlar uchun ichki me’yoriy hujjat bo‘lib hisoblanadi. Soliq hisobi siyosatini ishlab chiqishda quyidagi omillarni hisobga olish kerak:
- mulk shaklini;
- xo‘jalik yurituvchi sub’ektlarning faoliyat turi;
- soliqqa tortish tizimi va to‘lanadigan soliq turlari;
- korxonaning moddiy texnik bazasini;
- hisob xodimlarining malakasi va bilim saviyasini.
S.Yu.Matveev soliq hisobi siyosatini shakllantirishda quyidagilar bo‘lishini e’tirof etgan:
- soliq hisobining yagona schyotlar rejasi;
- yagona registrlar tizimi;
- axborotlarni yig‘ish va nazorat qilishning yagona avtomatlashtirilgan tizimi;
- yagona dasturiy ta’minoti.
Soliq hisobining predmeti va ob’ektlari.
Soliq hisobining predmeti va ob’ektiga ta’rif berishda umumqabul qilingan buxgalteriya hisobining predmeti va ob’ektini evolyutsiyaviy rivojlanish tarixidan kelib chiqishi kerak.
Biz tomonimizdan o‘rganilgan adabiyotlar tahlili shuni ko‘rsatmoqdaki, buxgalteriya hisobi predmeti ta’rifining aniq kontseptual chegarasi yo‘q. Masalan, Ispan olimi Diego del Kastillo buxgalteriya hisobi predmeti deb shartnomani ko‘zda tutgan bo‘lsa, italyan olimi K.Bellini buxgalteriya hisobining predmeti deb, xo‘jalik jarayonlarini hisoblagan bo‘lsa, I.F.Sher esa buxgalteriya hisobining predmeti deb, ro‘y bergan ichki va tashqi xo‘jalik, yuridik holatlarni tan olgan.¹ Rus buxgalteri K.I.Arnold – «buxgalteriyaning yagona predmeti – kapitalning aniq va ishonchli o‘zgarishi» deb e’tirof etgan².
Masalan, V.Ya.Kojinov «Buxgalteriya hisobining predmeti – korxonalar yoki jismoniy shaxslarning xo‘jalik faoliyati»³ deb umumiy, munozarali ta’rifini bersa, L.B.Sidelnikova «Bozor iqtisodiyoti sharoitida buxgalteriya hisobining predmeti bo‘lib, individual kapitalning aylanishi hisoblanadi» deb e’tirof etgan.
K.B.Urazov o‘zining «Iqtisodiyotni erkinlashtirish sharoitida buxgalteriya hisobining kontseptual masalalari» nomli monografiyasida buxgalteriya hisobi predmetiga quyidagicha ta’riflar bergan: