Mavzu. Siyosatshunoslik fani predmeti, maqsad va vazifalari

Siyosiy hokimiyatga quyidagi bir qator belgilar xos:

1) siyosiy hokimiyat jamiyatda ijtimoiy munosabatlar ifoda etilishining zarur shakli sifatida yuzaga keladi va qaror topadi. Siyosiy hokimiyat - o‘z mohiyatida hukmronlik sub’ekti bilan ob’ekt o‘rtasidagi qarama-qarshilikni mujassam etadi;

2) hokimiyat hatti-harakatlarda, sub’ektlarning o‘zaro munosabatlarida amalga oshiriladigan imkoniyatdir. Uni o‘zlashtirib olish mumkin emas. Hokimiyatni egallash, uni bir qo‘ldan boshqasiga o‘tkazish birovlarning boshqalarga o‘z istak-irodalarini zo‘rlab tiqishtirish, ularning xulq-atvorini boshqarish qobiliyatini shakllantiruvchi va amalga oshirilishini ta’minlovchi vositalarning muayyan yig‘indisini egallab olish yoki o‘tkazishdan boshqa narsani anglatmaydi;

3) siyosiy hokimiyat ijtimoiy tizimning, ijtimoiy iqti­sodiy munosabatlarning hosilasidir;

4) siyosiy hokimiyat majburlash bilan bog‘liq. Shunga qaramay, uni faqat majburlash vositasida yoki jismoniy zo‘ravonlik orqali amalga oshirish mumkin emas. Majburlash ijtimoiy munosabatlarni tartibga solishning vositasi, jamiyatni boshqarishning eng muhim omili bo‘lib xizmat qiladi. Hokimiyatning asosiy jihati - odamlarning ijtimoiy hayotini boshqarish.

Siyosiy hokimiyat hokimiyatning boshqa turlaridan quyidagi asosiy xususiyatlari bilan farq qiladi:

1. Suverenitet – hokimiyatning mustaqilligi va bo‘linmasligidir.

Masalan, mamlakatda koalitsion hukumat va ko‘p partiyali parlamentbo‘lgan taqdirda ham siyosiy hokimiyat turli siyosiy kuchlarning kelishilgan siyosati orqali amalga oshiriladi.

2. Iroda – muayyan siyosiy maqsad va dasturning mavjudligi va uni amalga oshirishga qaratilgan tayyorgarlik.

3. Avtoritet – siyosiy hokimiyat subyektining ijtimoiy hayotning barcha jabhalaridagi ta’sirining mamlakat va uning tashqarisidagi umum e’tirofi.

4. Majburlash – o‘z irodasini jismoniy kuch ishlatib bo‘lsa-da amalga oshirish. (Bu xususiyatni diktatura bilan aynanlashtirmaslik kerak.)

Siyosiy hokimiyat yuqorida qayd etilgan xususiyatlarga to‘la ega bo‘lsagina, u siyosiy hokimiyat maqomiga ega bo‘ladi.