Mavzu. Siyosatshunoslik fani predmeti, maqsad va vazifalari

Dominatsiya tizimi deb ataluvchi tizim ham mavjud. Bu tizimga davlatning siyosiy hayotida alohida o‘rin tutuvchi partiyaning uzluksiz, uzoq muddat davomida hokimiyatni amalga oshirishi xosdir. Bunday hol koalitsiya mavjud bo‘lmagan, boshqa siyosiy parti­yalar tomonidan muxolifat zaif bo‘lgan, an’anaviy tarzda obro‘-e’tibori katta bo‘lgan partiyalarni afzal ko‘ruvchi saylov tizimining mavjudligi sharoitlarida mumkin bo‘ladi. Dominatsiya tizimi, misol uchun, YAponiya, Hindiston va Shvetsiyada mavjud.

Ta’kidlash joizki, partiviy tizimlar tipologiyasi universal emas, zero, partiyaviy tizimlar davlatning ijtimoiy tuzumidagi o‘zgarishlarga muvofiq tarzda doimiy ravishda o‘zgarib turadi. Sobiq sotsialistik hamdo‘stlik mamlakatlari va MDH davlatlaridagi partiyaviy tizimlarning o‘zgartirilishi bunga misol bo‘la oladi. Mazkur davlatlarda jamiyatning iqtisodiy, ijtimoiy va siyosiy tuzilmalarida chuqur o‘zgarishlar yuz bermoqda, ko‘p partiyaviy tizimlarning shakllanishidan iborat qizg‘in jarayonlar davom etayapti.

Hozirgi kunda siyosiy partiyalar jamiyat siyosiy hayotining muhim tarkibiy qismi hisoblanadi. Ular bir-biriga raqobatda bo‘lgan turli muqobil siyosiy yo‘nalishlarni ifodalaydi, muyayan ijtimoiy guruhlar manfaatlarini va ehtiyojlarini ifodalaydi; davlat va fuqarolik jamiyatini bog‘lab turuvchi ko‘prik vazifasini o‘taydi. Partiyalarning asosiy vazifasi turli ijtimioiy qatlamlar, alohida fuqarolar, manfaatdor guruhlar qiziqish va intilishlarini umumlashtirib ifodalashdir. Aynan siyosiy partiyalar orqali fuqarolarning siyosiy hayotdagi ishtiroki rasman ta’minlanadi. Siyosiy partiyalar aholiga mafkuraviy ta’sir o‘tkazadi, aholining siyosiy ongi va madaniyati darajasini oshirishda muhim xizmat qiladi. O‘zbekistonda esa jamiyatni demokratlashtirishda siyosiy partiyalarning roli muhim bo‘lmoqda.