Mavzu: Silindrik tishli uzatmalar

Mavzu:
Silindrik tishli uzatmalar

• Silindrik tishli uzatmalarning turlari
• Silindrik tishli uzatmalarning ishlatilish sohalari,

afzallik va kamchiliklari
3. Slindrik tishli uzatmalarga qo`yiladigan texnik talablar

Tishlarning g’ildirak sirtida joylashuviga qarab
quyidagi turlarga bo’linadi:
tishli g’ildiraklar to’g’ri, qiya, aylanaviy.
G’ildirak tishlari shakliga ko’ra evolventali,
L.Eylor ixtiro qilgan, nuqtaviy ilashish bilan
ishlaydigan M.L. Novikov tomonidan ixtiro
etilgan hamda sikloid ilashish turlariga bo’linadi.
Bu xil uzatmalarni boshqa uzatmalarga nisbatan
quyidagi afzalliklarga ega: 1. Uzatmaning tezligi
150 m/s gacha bo’lib, uzatiladigan quvvat
50000 kVt gacha bo’lishi mumkin.
2. Sirtqi o’lchamlari nisbatan kichik
3. Tayanchlarga tushadigan kuch nisbati kichik
f.i.k. qiymati =0,970,98 nisbatan yuqori.
4. Uzatish soniga salbiy ta’sir ko’rsatuvchi sirpanish
hodisasi bo’lmaydi.
5. Ishda ishonchli, chidamliligi esa katta.
6. Uzatma g’ildiraklarini har xil metall va metallmas
materiallaridan tayyorlash mumkin.
Kamchiliklari: bir pog’onada uzatish soni qiymati chegaralangan bo’lib,
qiymat umax=12,5 gacha bo’lishi
mumkin; tayyorlanishning nisbatan murakkabligi; ishlayotgan vaqtda, ayniqsa katta tezlik bilan ishlayotganda shovqin chiqarishi;
yuqori aniqlikda tishli g’ildiraklarni tayyorlash qiyinligi.

• Vazifasiga va aylanish tezligiga qarab tishli g'ildiraklar ma'lum

aniqlik darajasida tayorlanishi lozim.
E s l a t m a. O'qlarning yo'l qo'yilgan qiyshayishi yo'l qo'yilgan
paralellikning yarmiga teng.
2. Tishlarning ish profilida darzlar, o'yiqlar, tirnalishlar va boshqa
nuqsonlar bo'lmaslik kerak.
3. Almashlab qo'shialdigan tishli g'ildirakning qo'zg'almas
g'ildirak bilan tishlanishdagi tomonidagi tishlarning toretsi yumoloqlangan bo'lishi kerak.
4. Valga qo'zg'almas qilib o'tkazilgan g'ildiraklar qimirlamasligi,
almashlab qo'shiladigan g'ildiraklar esa valga
yengil va ravon surilishi lozim.
5. Tishli silndirik uzatmalarning chekli chetga chiqishi GOST
1643-81 (ST SEV 641-77) dan belgilangan.

Etiboringiz uchun rahmat