Mavzu: sifat so’z turkumi reja: Kirish Sifat so’z turkumining tarixiy taraqqiyoti

-gi\'g’i',-qi’\'ki affiksi qadimdan mahsuldor morfemalardan bo’lib, O’rxun-Yenisey, qadimgi uyg’ur yozuvi obidalari, XI—XIV asrlarga mansub yodgorliklar tilida ham

ancha keng qo'llangan: Bayaqi' yolg’a tegdilar (Rabg’.)- Javhar balchi’qqa tushsa, burung’i' bikin nafis turur (Nav.SS). Astio'ndaqi' azaqlari'na qara qushlarni’ bag’ladi' (Rabg’.). Bu ilkindaki narsalar ne turur? (Nahj.far.).

-si'z\siz. Bu affiks asosan otlarga qo'shilib o’zakdan anglashilgan narsaga, holatga, xususiyatga ega emaslik ma'nosini ifodalovchi sifat yasaydi: Vasl noshi dunyada bolmas, Atayi nishsiz (Atoiy). Qapugi'n yeshiki yarag’si'z turur (Rabg.).

Eski o’zbek tilida fors-tojik tilidan o’zlashgan quyidagi affikslar ham faol qo'llangan:

-iy. Adabiyotlarda «yoyi nisbat» deb yuritiladi va nisbiy sifat yasaydi:

Rast andaq ki sarvi bostaniy.(Nav.SS).

-nak. Otdan muayyan belgiga ega bo’lgan sifat yasaydi: ...

la'li atashnak (Nav.MQ,), -. Ko’nlym g’ami'di'n ul g’amnak (Nav.MQ).

-gyn. Rang bildiruvchi sifat yasaydi:

Yerni bayzadi'n etti bayzagun (Nav.SS).