Mavzu: Shovqinlar bilan ishlash, tovush chastotalarini o‘zgartirish

2.Shovqinva vibratsiyata’siridansaqlash.

Ishlovchilarintensivshovqinvavibratsiya ta’siridan asosan quyidagi usullarbilan saqlanadi: shovqin hamda vibratsiyaniularningpaydobo'lishmanbalarida yokiularningtarqalishyo'llaridakamaytirish,individualhimoyavositalarivatashkiliytadbirlarorqali.Shovqinvavibratsiyaniularningpaydobo'lishmanbalaridakamaytirishuchuntexniktadbirlarko'riladi, ya’nizarblijarayonlarzarbsizlaribilanalmashtiriladi,dumalashpodshipniklari o‘rniga sirpanishpodshipniklari qo'yiladi, tasmali uzatmalarponasimontasmaliuzatmalarbilanalmashtiriladi.
Bulardantashqari,jixozlarnio'zvaqtidaremontqilibturishhamzarur(yeyilgandetallarnimuvozanatlash,almashtirish, muntazam moylab turishvahokazo).
Shovqingaqarshikurashusullari.

Shovqingaqarshikurashishquyidagiusullarbilanamalgaoshirilishi

mumkin:
oqilona akustik rejalashtirish (shovqinli uskunalarni to’g’rijoylashtirish);
manbaningshovqinchiqarishinikamaytirish;


shovqinni ixotalash;shovqinniyutish;
shovqingaqarshito’siqlarqo’llash;


shovqinnibug’uvchimoslamalarqo’llash;shovqin
Shovqinningzararlita’siridanhimoyalanishuchunquyidagitadbirlar
amalgaoshiriladi:
-shovqinliuskunalarpastshovqinliuskunalar bilanalmashtiriladi;
-shovqinliuskunalarsexdaengkamodamishlaydiganvaqtdaishlatiladi;
-korxonahududiko’kalamzorlashtiriladi;
-shovqinmanbaidanchiqadiganshovqinpasaytiriladi;
-shovqinningtarkalishinicheklashchoralariko’riladi;
-shovqinso’ndirgichlardanfoydalaniladi;
-shovqinnito’sadigandastgohlar(ekranlar)qo’llaniladi;
-tovusho’tkazmaydigang’iloflaryordamidashovqinningatrofgatarqalishi
kamaytiriladi;
-shovqin ta’sirlaridan himoyalaydigan yakka tartibdagi himoya
vositalaridanfoydaniladi.
Ishlab chiqarishda shovqinni pasaytirishga shovqin manbaining o’zidayoqshovqin sabablarini bartaraf etish va uning tarqalish darajasini kamaytirish yo’libilanerishishmumkin.
Titrashnikamaytirishyo’llarivaultravainfratovushdanhimoyalanish.

Mashina va mexanizmlarning titrashini kamaytirish quyidagi

usullardaolibboriladi:
-titrashnikeltiribchiqarayotganmanbagata’sirqilish;
-rezonansholatidan chiqarish;
-titrashnidempferlash;
-titrashnidinamikso’ndirish;
-mashina va qurilish elementlarining konstruktiv elementlarinio’zgartirish;
-titrashniixotalashva shaxsiyhimoyavositalariniqo’llash.

Shovqin va vibratsiyani ularning tarqalish yo'lida kamaytirish uchuntovush izolyatsiyasi va vibroizolyatsiya, tovush yutishvavibroyutish,shovqin so'ndirgichlar qo'llaniladi.To'suvchi qurilishkonstruktsiyalari,kabinalar,kojuxlartovushniizolyatsiyalashvositalarihisoblanadi.Chunonchi.shovqinni pasaytirish uchun binolarga shisha bloklardan biryokiikkiqavatqilibyorug'likproyomlario'rnatiladi,eshiko'rinlaritamburlar bilan jihozlanadi, og'ir polotnoli va perimetri bo'ylab 'rnatiladi.

Eng ko'p shovqinchiqaradiganmexanizmlaryokikuchlishovqinchiqaradiganuzellarpo'latdan.alyuminiyqotishmalari.shishaplastikdantayyorlangankojuxlarbilanberkitilishikerak.Kojux va xonalarning tovush izolyatsiyasi sifatida tovush yutuvchimateriallarishlatiladi.Shundayqilingandayuqorichastotalardiapazonidagitovushbosimidarajasi15...22dBgapasayadi.Tovush yutuvchi materiallar (qoplamalar) jumlasiga akustik plitalarvag'ovakto'ldirgichliteshik-teshik(perforatsiyalangan)konstruktsiyalar kiradi. Akustik plitalarni purkagich yordamida suvlibo'yoqlar bilan yupqa qilib bo'yashga ruxsat etiladi. Keyingi vaqtdashovqinni pasaytirish uchun xonalarga shar, kub, prizma va boshqako'rinishdagidonalitovushyutkichlarqoplanmoqda.Ularishlabchiqarish xonasida shovqin darajasini 5 . . . 6 dB ga pasaytiradi.Shovqinga qarshi kurashning eng oddiyvatejamli vositalaridanbiriekranlardir.Ulardanmexanikasexlaridakompressorlarvaboshqajixozlardanchiqadiganshovqindanhimoyalashdafoydalaniladi.Ekranlar shisha tolasiqoplanganmetalldan. PA/S.

«Akmirgan» tipdagi standart akustik plitalar vaboshqa.
Shovqinvavibratsiyagaqarshikurashvositalaridanbirivibratsiyaniso'ndirishdir. Buning uchun vibratsiyalanadigan sirtgako'chibketmaydiganqilibelastik-qovushoqmateriallarqatlamlarisurtiladi.Masalan,devoriningqalinligi1mmbo'lganventilyatsionhavotrubasiningtebranishlarini kamaytirish uchununing sirtiga 3... 5 mm qalinlikda vibratsiyani so'ndiruvchi qoplama(№ 579 va № 580 mastikasi, bitum bilanyopishtirilganruberoidqatlami,asbestchilviridanqilinganmomiqqatlami)qoplashzarur.
Xizmatko'rsatuvchixodimlargashovqinvavibratsiyaningta’sirini kamaytirishda individual himoya vositalari ishlatiladi. Ularjumlasiga tashqi antifonlar (naushniklar) va ichki antifonlar(turlivkladishlar-«berushi» paxtasi bo'laklari. g'ovaklirezinadanqilinganprobkalarvaliokazo)kiradi.Quloqqa tig'iz tiqilganvkladish va naushniklar yuqori chastotali shovqinni 15...30dBgapasaytiradi.Ikkiqatlamli(ipgazlamavarezina)hamdaporolondantikilganvibro so ‘ndiruvchi qo'lqoplar, shuningdek, tagiqalin(mikrog'ovaklirezinadanishlangantaglikli)poyabzalxam


Ishlab chiqarishda shovqin va vibratsiyaga qarshi kurashga oidtashkiliytadbirlarjumlasigaqurilishindustriyasinormalaridaratsionalmehnatvadamrejimlariyaratishgaqaratilganharxildavolash hamda sanitariya-profilaktika tadbirlari, dastlabki va davriymeditsina ko'riklari o'tkazish kiradi. Chunonchi sanitariya normalaritalablarigajavobberadigandastakimashinalarbilanishlagandavibratsiyaostidaishlashningjamivaqtiishsmenasining2/3qismidanortiqbo'lmasligi,ya’ni5soat20minutdanoshmasligikerak. Bunda ikki marta tanaffus belgilash tavsiya qilinadi: birinchitanaffussmenaboshlangandan1...2 soat o'tgach (20 min),ikkinchisi esa tushki tanaffusdan 2 soatdan so'ng o'tkaziladi. 5... .