Mavzu: shaxs rivojlanishining umumiy qonuniyatlari. Reja: shaxs haqda umumiy tushuncha shaxsning rivojlanishi jarayoni

Mavzu:Tarbiya jarayoni, tarbiya qonuniyatlari va oila tarbiyasi.


Reja:
1.Tarbiya jarayonining mohiyati
2.Tarbiya qonuniyatlari.
3.Oila tarbiyasi asoslari.


1.Tatbiya jarayonining mohiyati.
Tarbiya jarayoni o‘ziga xos xususiyatlarga ega.Uning muhim xususiyati aniq maqsadga yo‘naltirilganligidir. Zamonaviy talqinda tarbiya jarayoni o‘qituvchi va o‘quvchi (tarbiyachi va tarbiyalanuvchi) lar o‘rtasida tashkil etiluvchi hamda aniq maqsadga yo‘naltirilgan samarali hamkorlik jarayoni demakdir. Zero, tarbiya jarayonida o‘qituvchi va o‘quvchilarning faoliyatlari tashkil etiladi, boshqariladi va nazorat qilinadi.
Tarbiya jarayoni ko‘p qirrali jarayon bo‘lib, ular tarbiya mohiyatini yoritishga xizmat qiluvchi ichki va tashqi (subyektiv va obyektiv) omillar asosida tashkil etiladi. Subyektiv omillar shaxsning ichki ehtiyojlari, qiziqishlari, hayotiy munosabatlarini anglatish, obyektiv omillar esa shaxsning hayot kechirishi, shakllanishi, hayotiy muammolarini ijobiy hal etishi uchun sharoit yaratadi. Tarbiya maqsadi pedagogik faoliyat mazmuni, yo‘nalishi, shakli hamda obyektiv sharoitlar bilan qanchalik mutanosib kelsa, shaxsni shakllantirish borasida shunchalik muvaffaqiyatga erishiladi. Tarbiya jarayonining tashkil etilishi va boshqarilishida nafaqat o‘qituvchi faoliyati, balki o‘quvchining yosh va psixologik xususiyatlari, o‘y-fikrlari, hayotiy qarashlari ham muhim o‘rin tutadi.
Tarbiya jarayonining yana bir xususiyati uning uzoq muddat davom etishidir. Tarbiya natijalari tez sur’atda yaqqol ko‘zga tashlanmaydi. O‘zida insoniyat sifatlarini namoyon eta olgan shaxsni tarbiyalab voyaga yetkazishda uzoq muddatli davr talab etiladi. Maktab tarbiyasi shaxs ongi, dunyo qarashini shakllantirishda muhim o‘rin tutadi. Chunki yoshlik yillarida insonda odob tizimi yuqori darajada ta’sirchan hamda beqaror bo‘ladi. Shu bois tarbiya muvaffaqiyati ayni o‘quvchilik yillarida shaxsga to‘g‘ri tarbiya berish lozimligini taqozo etadi. Tarbiya jarayonining yana bir muhim xususiyati uning uzluksizligi sanaladi. Tarbiya jarayoni o‘quvchilar va o‘qituvchining birgalikdagiuzluksiz,tizimliharakatlarijarayonidir.O‘quvchilardaijobiysifatlarniqarortoptirishdayagonamaqsad sari yo‘naltirilgan, bir-birinito‘ldiruvchi, boyitibboruvchi, takomillashtiruvchitarbiyanitashkiletishalohidaahamiyatkasbetadi. Shu bois, oila, ta’limmuassasalarivajamoatchilikhamkorligidatashkiletilayotgantarbiyaviytadbirlarniuzluksizo‘tkazilishigaerishishmaqsadgamuvofiqdir.