Mavzu: Seysmik hodisalar. Zilzila

Mavzu:Seysmik hodisalar. Zilzila

REJA:

• Seysmik jarayonva hodisalar

2. Ularning turlari, muhandis inshootlarga ta‘siri

Yer qobig‘i paydo bo‘lgandan buyon hozirgacha doimo harakatda bo‘lib kelmoqda. Bu harakatlar tektonik harakat deb, uni o‘rganuvchi fanni geotektonika fanideyiladi. Tektonik harakatlar Yerning ichki qismida yuz beradigan murakkab jarayonlar natijasida ro‘y beradi.Tektonik harakatlarning sodir bo‘lishi sabablarini turlicha talqin qiladilar. Ularni quydagicha ifodalash mumkin:

Yer qobig‘i paydo bo‘lgandan buyon hozirgacha doimo harakatda bo‘lib kelmoqda. Bu harakatlar tektonik harakat deb, uni o‘rganuvchi fanni geotektonika fanideyiladi. Tektonik harakatlar Yerning ichki qismida yuz beradigan murakkab jarayonlar natijasida ro‘y beradi.Tektonik harakatlarning sodir bo‘lishi sabablarini turlicha talqin qiladilar. Ularni quydagicha ifodalash mumkin:

1.Yer sharining turli qavatlardan tashkil topganligi (yer qobig‘i, mantiya va yadrodan

2. Yer ichki qismining ba‘zi bir joylarida suyuq olov oqimining (magmaning )bo‘lishi.

3. Yerning ichki qismida harakatning yuqori darajada ekanligi.

4. Yer qobig‘i qavatning yupqaligi va uning qattiqligi.

Tektonik zilzilalar yer sharida eng ko'p bo'ladigan va ko'pincha talofatli yer qimirlashlar. Tektonik zilzilalar natijasida inshootlar, yo'llar, qishloq va shaharlar vayron bo'lib, minglab odamlar halok bo'ladi, boshpanasiz qoladi. Kuchli zilzilalar oqibatida yer yuzida kengligi bir necha o'nlab metr, uzinligi bir necha yuz kilometr bo'lgan darzlar hosil bo'ladi.

Tektonik zilzilalar yer sharida eng ko'p bo'ladigan va ko'pincha talofatli yer qimirlashlar. Tektonik zilzilalar natijasida inshootlar, yo'llar, qishloq va shaharlar vayron bo'lib, minglab odamlar halok bo'ladi, boshpanasiz qoladi. Kuchli zilzilalar oqibatida yer yuzida kengligi bir necha o'nlab metr, uzinligi bir necha yuz kilometr bo'lgan darzlar hosil bo'ladi.