Guliston prezident maktabi 6-blue va 6- green sinflari (o`g`il) o`quvchilar uchun;
Fan: TEXNOLOGIYA (o‘g‘il bolalar)
Mavzu: Rezinalar. Rezinalarning turlari va xossalari.
Rezina, [lot. resina — qatron (smola), vulkan izat — kauchukni vulkanizatsiyalab olinadigan, elastik deformatsiyalanishi juda yuqori (1000% gacha) boʻlgan mahsulot.
Vulkanizatsiyalanadigan rezina aralashmasining asosiy komponentlari: tabiiy yoki sintetik kauchuk, vulkanizatsiyalanuvchi agentlar, vulkanizatsiya tezlatkichlari, vulkanizatsiya tezlatkichlari faollashtiruvchilari, toʻldirgichlar, dispergatorlar, yumshatgichlar, antiozonatlar, boʻyagichlar va boshqalar kiradi.
Rezina quyidagi asosiy guruhlarga boʻlinadi: umumiy maqsadlarda ishlatiladiganlar. Bulkarga (shina, oyoq kiyimi, pol qoplamalari, transportyor tasmalari, qayish, qistirma, zichlagich, amortizator, maishiy buyumlar va h.k.) —50 dan +150 gacha temperaturada ishlatishga moʻljallangan; 150° dan yuqori temperaturada uzoq vaqt ishlatishga (mashina, elektr dvigatel, samolyot detallariga moʻljallangan) issiqqa chidamli R.; — 50° dan past trada ishlatishga moʻljallangan sovuqqa chidamli rezina., benzin, kerosin, neft, moy, turli uglevodorodlar uchun uzoq, vaqt ishlatishga moʻljallangan (shlang , zichlagich, turli idishlar va h.k.) moybenzinga chidamli rezina.; turli yemiruvchi muhitlar taʼsiriga chidamli rezina. Bunday rezinadan ishlangan buyumlar kislota, ishqor, tuzlar, bugʻ, ozon, erituvchilar, suv va h.k. uchun moʻljallanadi; gaz toʻldirilgan (gʻovak) rezina. radiatsiya taʼsiriga chidamli rezina. rentgen apparati detallari, radioaktiv izotoplar bilan ishlaydiganlarning himoya kiyimlarini tayyorlashda qoʻllanadi; dielektrik rezinaning dielektrikligi kichik, elektr qarshiligi katta, asosan, turli kabellar tayyorlashda ishlatiladi.
Rezinaning xossasini belgilovchi asosiy material kauchukdir. Kauchuk rezina ning 10—98% ini tashkil etadi. 150—180° da ishlatiladigan buyumlar butil kauchukli yoki etilen sopolimerli rezinadan tayyorlanadi. Bunday rezina yemiruvchi muhit taʼsiriga chidamlidir. Molekulalararo taʼsirlashish kuchi kichik, molekulyar zanjirchasi egiluvchan kauchuklardan sovuqqa chidamli rezina ishlanadi. 300° va undan yuqori trali ishlarda elementorganik kauchuklar (kremniy organik va alyuminiy organik) asosida tayyorlangan rezina qoʻllanadi. Mineral toʻldirgichli rezina yaxshi dielektrik hisoblanadi. Kauchukka atsetilen tipidagi yuqori strukturali qurum qoʻshib elektr oʻtkazuvchi rezina hosil qilish mumkin. Nurdan saqlovchi rezina olish uchun koʻpincha ftorli va butadiyennitrilli kauchuklar ishlatiladi.
Dunyo miqyosida ishlab chiqariladigan sintetik kauchuklar va ular asosidagi rezinaning 50% dan ortigʻi shina i.ch. ga sarflanadi. Rezina keng temperatura oraligʻida elastikligi, amortizatsiya xususiyati, ishqalanishga chidamliligi, suv va gazni kam oʻtkazishi va boshqa xossalariga koʻra konstruksion material sifatida turli sohalarda keng qoʻllanadi.
Uyga vazifa: daftarga ko`chirib, so`zlab berish jaroyonini videoga olib Edmodo saytiga jo`natish.
Do'stlaringiz bilan baham: |