Mavzu: Respublika viloyatlarining joylashuv toponomikasi

Geografik nomlar juda qadim zamonlarda, ibtidoiy tuzum davrida paydo bo'la boshlagan. Joy nomlari ming-ming yillar davomida to'plana borgan va hozirgi vaqtda Yer sharida behisob toponimlar bor. Lekin hammasi bo'lib. dunyoda qancha geografik nombor ekanini hech kim bilmaydi, buni hisoblab chiqishning iloji ham yo'q . Har bir qishloqda va uning yon-verida bir necha quduq, kichik jar, ayrim qoya, hovuz, uvat bilan chegaralangan chek yer, buloq. tepalik, xirm onjoylar, yolg'izoyoq yo‘llar uchraydiki, ularning nomlari shu qishloqdagi bir guruh odamdan boshqa hech kimga ma'lum emas Bunday kichik ob’yektlarni eng mukammal topografik haritadan ham topib bo‘lmaydi. Geografik nomlar dunyoga keladi, yashaydi, ma'lum bir davr davomida ko'pincha shakli hamda talaffuzi o'zgaradi va nihoyat nom-nishonsiz yo‘qoladi. Toponimlarning umri turlicha. Ba'zi bir toponimlar bir necha yil yoki bir necha o‘n yil yashasa, boshqa bir geografik nomlar asrlar bo‘yi ham tildan tilga o‘taveradi. Samarqand yunon tarixchilari asarlarida Maraqanda, sug‘d yozuvlarida Samrakans, Toshkent esa dastlab Choch, keyinchalik Shosh, X asrdan e'tiboran Toshkent shaklida qayd qilingan. O‘rta Osiyoga turkiy xalqlar kelmasdan oldin hozirgi O‘zbekiston hududidagi vohalarda yashagan mahalliy xalqlar va qabilalar - xorazmliklar, sug'diylar, Choch (Toshkent) atroflari ham da Farg‘ona vodiysi (qadimgi Parkana) aholisi saklar (shaklar) o‘zbeklaring eng qadimiy ota-bobolari hisoblangan va sharqiy Eron tillarida so‘zlashganlar.

• Geografik nomlar juda qadim zamonlarda, ibtidoiy tuzum davrida paydo bo'la boshlagan. Joy nomlari ming-ming yillar davomida to'plana borgan va hozirgi vaqtda Yer sharida behisob toponimlar bor. Lekin hammasi bo'lib. dunyoda qancha geografik nombor ekanini hech kim bilmaydi, buni hisoblab chiqishning iloji ham yo'q . Har bir qishloqda va uning yon-verida bir necha quduq, kichik jar, ayrim qoya, hovuz, uvat bilan chegaralangan chek yer, buloq. tepalik, xirm onjoylar, yolg'izoyoq yo‘llar uchraydiki, ularning nomlari shu qishloqdagi bir guruh odamdan boshqa hech kimga ma'lum emas Bunday kichik ob’yektlarni eng mukammal topografik haritadan ham topib bo‘lmaydi. Geografik nomlar dunyoga keladi, yashaydi, ma'lum bir davr davomida ko'pincha shakli hamda talaffuzi o'zgaradi va nihoyat nom-nishonsiz yo‘qoladi. Toponimlarning umri turlicha. Ba'zi bir toponimlar bir necha yil yoki bir necha o‘n yil yashasa, boshqa bir geografik nomlar asrlar bo‘yi ham tildan tilga o‘taveradi. Samarqand yunon tarixchilari asarlarida Maraqanda, sug‘d yozuvlarida Samrakans, Toshkent esa dastlab Choch, keyinchalik Shosh, X asrdan e'tiboran Toshkent shaklida qayd qilingan. O‘rta Osiyoga turkiy xalqlar kelmasdan oldin hozirgi O‘zbekiston hududidagi vohalarda yashagan mahalliy xalqlar va qabilalar - xorazmliklar, sug'diylar, Choch (Toshkent) atroflari ham da Farg‘ona vodiysi (qadimgi Parkana) aholisi saklar (shaklar) o‘zbeklaring eng qadimiy ota-bobolari hisoblangan va sharqiy Eron tillarida so‘zlashganlar.