Mavzu: Respublika moliya-bank tizimini yanada rivojlantirish va uning barqarorligini oshirish

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI


MIRZO ULUG’BEK NOMIDAGI
O’ZBEKISTON MILLIY UNIVERSITETI


IQTISODIYOT FAKULTETI SIRTQI TA’LIM

“IQTISODIYOT (TARMOQLAR VA SOHALAR BO’YICHA)”

ta’lim yo’nalishi 3-kurs (o’zbek) talabasi
To’ychiyev Ulug’bek Rahmatjon o’g’lining
Industrial iqtisodiyot fanidan
R E F E R A T I
Toshkent-2022


Mavzu: Sanoatda tannarx , foyda va ishlab chiqarish rentabelligi
Reja:
Kirish
1. Qiymat va tannarx nazariyasi, ishlab chiqarish sarflarini kamaytirishning ilmiy asoslari
2. Mahsulot ishlab chiqarish tannarxini hosil qiluvchi xarajatlarni guruhlash
3. Foyda va uni maksimallashtirish
4. Rentabellik va uni oshirish yo‘llari
5. Mahsulot tannarxini pasaytirishning manbalari va omillari
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati

Kirish
Iqtisodiyot nazariyasida qiymat va tannarx masalasi alohida ahamiyat kasb etadi. Jumladan, qiymat tushunchasi borasida bir qator munozarali fikrlar mavjud. Ayrim iqtisodchi olimlar tovarning qiymatini uning natijaliligi bilan bog‘lasalar, ayrimlari tovar qiymati – tovar ishlab chiqaruvchilarning tovarda gavdalangan va unda moddiylashgan ijtimoiy mehnati, deb hisoblaydilar. Boshqalari esa tovarning qiymatini ushbu tovarga bo‘lgan talab va taklif, ya’ni tovarning noyobligi belgilaydi, deb hisoblaydilar. Umuman olganda, tovarning qiymati uning boshqa tovarga ayirboshlana olish darajasini aniqlash uchun zarurdir. Narx (baho) va qiymat tushunchalari orasida deyarli farq yo‘q. Faqatgina narx (baho) – bu tovar qiymatining puldagi ifodasidir xolos. Iqtisodiyotda mahsulot ishlab chiqarish tannarxi kategoriyasidan ham keng foydalaniladi. Qiymat va ishlab chiqarish tannarxi o‘rtasidagi tafovut ishlab chiqarish subyektining daromadi yoki foydasi hisoblanadi. Mahsulot ishlab chiqarish tannarxi – mahsulotni ishlab chiqarish bilan bevosita bog‘liq bo‘lgan, ya’ni ishlab chiqarish texnologiyasi bilan bog‘liq bo‘lgan xarajatlarning puldagi ifodasidir.