Narx bozor kategoriyasi bo`lib, tovarlar ayirboshlanganda yuz beradigan munosabatlarni anglatadi. Narx – tovar qiymatining puldagi ifodasi, qiymatning bozordagi ko`rinishidir.
NARX – talab va tklifning muayyan nisbatida, tovar (xizmati)ni ishlab chiqarishga ketgan iqtisodiy resurs xarajatlari xamda uning nafliligining pul ko`rinishida ifodalanishi.
NARX – talab va tklifning muayyan nisbatida, tovar (xizmati)ni ishlab chiqarishga ketgan iqtisodiy resurs xarajatlari xamda uning nafliligining pul ko`rinishida ifodalanishi.
Iqdisodiy xarajatlar
Talab va Taklif nisbati
Davlatni iqdisodiy darajasi
Raqqobat shakillari va usullari
Xufyona iqdisodiyot rivojlantirish yo`llari
Tavar(xizmat) nafligi
Narxga ta`sir qiluvchi omillar
Qiymat
Qiymat
Raqobat
Talab va taklif
Naflik
Kiymatni xisobga olish
Xisob –kitobni amalga oshirish
Muvozanatlikni ta'minlash
Tartibga solish
Taqsimlash
Raqobat vositasi
Ijtimoiy ximoyalash
1.Iqtisodiy mazmuniga kura:
1.Iqtisodiy mazmuniga kura:
Ulgurji narxlar
Chakana narxlar
Xarid narxlari
Datatsion narxlar
Demping narxlar
Nufuzli narxlar
Tariflar
2. Tartibga olinishi darajasiga kura:
2. Tartibga olinishi darajasiga kura:
Qatiy belgilangan narxlar
Erkin narxlar
Tartibga olinadigan narxlar
Shartnoma narxlari
3.Amal qilish doirasi (bozor kulami)ga ko`ra:
Xududiy (mintakaviy) narxlar
Milliy narxlar
Jaxon narxlari
Davlatning narx siyosati – bozor iqtisodiyotiga o`tish sharoitida narxlarni erkinlashtirish va milliy bozor narxlarini jaxon bozori narxlariga yaqinlashtirishga qaratiladi.
Davlatning narx siyosati – bozor iqtisodiyotiga o`tish sharoitida narxlarni erkinlashtirish va milliy bozor narxlarini jaxon bozori narxlariga yaqinlashtirishga qaratiladi.
Xomashyo bilan maxsulot ayrim turlari narxlari o’rtasidagi nomutanosiblikni yumshatish
Xomashyo bilan maxsulot ayrim turlari narxlari o’rtasidagi nomutanosiblikni yumshatish
Narx bilan axoli daromadlari va korxonalar foydasi o’rtasidagi mutanosiblikka erishish
Investitsion tovarlar, iste'mol tovarlari va xizmatlar narxlarining oqilona nisbatini ta'minlash
Ishlab chikarish vositalari, xalk iste'mol tovarlari, bajarilgan ishlar va xizmatlarning erkin narxlari xamda tariflariga o’tish
Milliy bozor narxlarini jaxon bozori narxlariga yakinlashtirish.
Narxlarni birdaniga yoki “esankiratadigan” tarzda kuyib yuborish
Narxlarni birdaniga yoki “esankiratadigan” tarzda kuyib yuborish
Narxlar usishini suniy ravishda tuxtatib kuyish
Narxlarni davlat tomonidan tartibga olish va nazorat kilishni ma'lum darajada saklab kolish
Narxlarni asta – sekinlik bilan va bokichma – boskich erkinlashtirish.
Uzbekistonda iktisodiyotni islox kilishning uziga xos tamoyillari, mamlakatdagi iktisodiy vaziyat va axolining turmush darajasi xisobga olinib, narxlarni boskichma – boskich erkinlashtirish yuli tanlab olindi.
Uzbekistonda iktisodiyotni islox kilishning uziga xos tamoyillari, mamlakatdagi iktisodiy vaziyat va axolining turmush darajasi xisobga olinib, narxlarni boskichma – boskich erkinlashtirish yuli tanlab olindi.
1-bosqich: (1992 y boshidan) – bu davrda ancha keng turdagi investitsion tovrlar, ayrim iste'mol tovarlari va xizmatlarning erkin narxlari va tariflariga o`tildi. Cheklangan doiradagi xalk iste'mol tovarlari narxlari ayrim turdagi xizmatlar tariflarining yuqori chegarasi belgilab qo`yildi.
1-bosqich: (1992 y boshidan) – bu davrda ancha keng turdagi investitsion tovrlar, ayrim iste'mol tovarlari va xizmatlarning erkin narxlari va tariflariga o`tildi. Cheklangan doiradagi xalk iste'mol tovarlari narxlari ayrim turdagi xizmatlar tariflarining yuqori chegarasi belgilab qo`yildi.
2-boskich: (1993y)da ulgurji narxlarni davlat tomonidan tartibga solish toxtatildi. Davlat tomonidan katiy belgilanadigan va tartibga solib turiladigan tovar (xizmatlar) soni ancha kiskardi.
2-boskich: (1993y)da ulgurji narxlarni davlat tomonidan tartibga solish toxtatildi. Davlat tomonidan katiy belgilanadigan va tartibga solib turiladigan tovar (xizmatlar) soni ancha kiskardi.
3-bosqich: (1994y oktyabr-noyabr)da xalk iste'mol tovarlari asosiy turlari narxlari erkin ko`yib yuborildi, transport va kommunal xizmatlarning tariflari oshirildi.