Mavzu: Radioaktiv moddalar bilan ishlaganda radioatsion havfsizlik asoslari

Hamma oila a’zolaringiz uchun yakka muhofaza vositalarini tayyorlash va zarurati bo’lganda darhol uni taqib olish;Yakka muhofaza vositalari bo’lmasa, paxta dokali niqobni tayyorlash va zarurat bo’lganda darhol taqib olish;Xonadoningiz (kvartirangiz)ga tashqaridan havo kirmaydigan qilib berkitish;Oziq-ovqat mahsulotlari va suvni radioaktiv changlardan muhofaza qilish chora-tadbirlarini ko’rish;Televideniya, radio orqali olingan ma’lumotlar va ko’rsatmalar asosida tezkorlik bilan evakuatsiyaga tayyorgarlik ko’rish va yashayotgan xonadondan chiqib, oldindan rejalashtirilgan eng yaqin joylashgan panagoh, radiatsiyadan yashirinish joylari va yerto’lalarga yashirinish;Panagoh, radiatsiyadan yashirinish joylari va yerto’lalardan foydalanish imkoniyati bo’lmasa, uyda deraza va eshik hamda ularning tirqishlarini yaxshilab berkitish va ularni qalin mato

bilan yopish. vRadiatsiya bilan zararlangan hududlarda bajarilishi kerak bo’lgan chora-tadbirlar:Hududda «xavfli: radiatsiya» yozuvli maxsus ko’rsatkichlarga e’tibor berish;Tanani to’la-to’kis yopib turadigan kiyim kiyib olish;Xonadon (kvartira)ga kirishdan oldin kiyimni yaxshilab qoqish (yaxshilab changini tozalash va poyabzalni yuvish), ko’cha kiyimini almashtirish va «ishlatilgan» kiyimni tashqarida qoldirish;Hududlardagi daraxtlar mevasi hamda yetishtirilgan poliz mahsulotlarini ishlatmaslik;Ariq, ko’l va to’planib qolgan suv manbalaridan foydalanmaslik;Ovqatlanishdan oldin albatta qo’lni sovun bilan yuvish va og’izni chayish;Ishlatiladigan sabzavot va mevalarni ham yaxshilab yuvish kerak.Radiatsiya bu elektromagnit nurlanish bo’lib, bunga chiroq, radionurlar, quyosh va kosmos nurlari kiradi.Ularning kelib chiqishi: quyosh nurlanishi, tuproq, havo va xo’jalik faoliyatida qo’llaniladigan materiallar tarkibidagi radioaktiv elementlar.Radiatsiya holati – belgilangan xavfsizlik me’yorlaridan yuqori bo’lgan hamda radioaktiv mahsulotlar va ionlashtiruvchi nurlarning paydo bo’lish(chiqishi)i favqulodda vaziyatga olib keladi.

Dunyoning bir qator mamlakatlarida halokatlarga olib kelishi mumkin bo’lgan radiatsiyaviy xavfli inshootlarning turlari ko’p. Ular atom elektr stansiyalari, yadro yoqilg’isi ishlab chiqaruvchi korxona, yadro reaktori mavjud bo’lgan ilmiy-tadqiqot institutlari va h.k..Radiatsiyaviy avariya – uskuna nosozligi, xodimlarning xattiharakatlari, tabiiy va texnogen xususiyatli favqulodda vaziyatlar tufayli kelib chiqqan, fuqarolarning belgilangan normalardan ko’proq nurlanish olishiga yoki atrof muhitning radioaktiv ifloslanishiga olib kelishi mumkin bo’lgan yoxud olib kelgan ionlashtiruvchi nurlanish manbai ustidan boshqaruvning izdan chiqishi. Radioaktivlik miqdori chegaralangan me’yordan oshmasligi va inson hayoti uchun xavfli vaziyatni vujudga keltirmasligi lozim.