Mavzu: Qon ketishi. Qon va uning o'rnini bosuvchi suyuqliklarni quyish reja

Qon quyish usullari

Qon ikki xil usulda:

1) Bevosita

2) Bilvosita qo’yiladi.

Qonni donor venasidan to'g’ridan-to'g ri bemor venasiga quyish bevosita qon quyish deyiladi. Bu usul juda kam qo'llaniladi. Donor qonini resipient venasiga quyish bilvosita qon quyish deyiladi. Bunda donordon olingan qonni ivishga to’sqinlik qiladigun eritmali idishdan olib ma'lum vaqtdan so’ng resipentga quyish bilvosita qon quyish deyiladi.

Qonni arteriyaga, venaga, suyak ko'migiga quyish mumkin.

Ba'zi bir kasalliklarda butun qon o'rniga uning ayrim komponentlari: plazmasi, zardobi,

erirositlari, leykositar va trombositar massasini quyish mumkin.

Plazma qonni 4º da 48 soat tindirib olinadi. Hozirgi vaqtda plazma o'rnini bosadigan sintetik kolloid eritmalardan poliglyukin ko'p ishlatiladi. Poliglyukin organizmdan uzoq vaqtgacha chiqib ketmaydi. Shok, qon yo’qotish, kuyish va boshqa holatlarda poliglyukin ishlatiladi.

Polivinil pirralidon yuqori molekulyar sintetik kolloid eritmadir. U toksinlarni adsorbsiya

qiladi.

Zardob ivigan yoki fibrinsizlangan qonning suyuq qismi. Plazma va zardob tarkibida oqsil

moddalar, antitelalar va garmonlar bo'ladi. Ular suyuq (nativ plazma va zardob) va quyuq holda chiqariladi.

Har xil shok holatlarida, qon to’xtatish maqsadida qon quyilganda, organizm oqsil yo’qotganda plazma yoki zardob quyiladi.

Eritrositar massa 80-90% eritrosit bilan 20% plazmadan iborat bo'lib, tayyor ampulalarda chiqariladi.

Leykositar massa, organizmda leykositar kamayganda, nurdan zararlanganda, shuningdek jarohatning bitishini tezlatish maqsadida venalarga quyiladi.

Trombositar massa suyuq va quruq holda chiqariladi. Qonning ivish xossasi buzilganda qonni to'xtatish (gemostaz) maqsadida venaga quyiladi.

Qon o'rnida ishlatiladigan suyuqliklarga har xil eritmalar (albumin, protein, jelatinol), zararsizlantiruvchi eritmalar (gemodez), vena qon tomiriga yuboriladigan preparatlar (gidrolizin) kiradi. Xirurgiyada qon o'rnida tuzli eritmalar (Ringer eritmasi. ringer-LOKK eritmasi) ko'p ishlatiladi. Shokka qarshi ishlatiladigan suyuqliklar qon o'rnida keng qo'llaniladi.

Tayanch so’z va iboralar: Qon miqdori, vazifalari, qon ketish turlari: arterial, venoz, kapillyar, parentimatoz, aralash, tashqi, ichki, yashirin. O'tkir kamqonlik. Qon oqishini to'xtatish usullari: o’z-o’zidan to’xtashi, vaqtincha, butunlay qon oqishini to'xtatish. Qon quyish usullari: bevosita, bilvosita. Qon preparatlari quyish: plazma, zardob, eritrositar, leykositar, trombositar massa.