Mavzu: qobilyat va pedagogik qobiliyati haqida tushuncha

Pedagogning shaxsiy qobiliyatlari.
Interfaol uslublarni qo„llash ta’lim beruvchi va ta’lim oluvchilarning hamkorligi g„oyasini amalga oshiradi, ularni konstruktiv harakatga o„rgatadi, ruhiy iqlimini sog„lomlashtirishga yordam beradi, ishonchli sharoit yaratadi. SHu munosabat bilan pedagog shaxsiga u yoki bu bilim doirasidagi tor mutaxassis sifatida emas, balki yuqori ma’naviy sifatlar, ziyrak va tashabbuskor, sodda va moslashuvchan, hayotiy tajribaga ega shaxs sifatida kuchli e’tibor qaratiladi.
Pedagog shaxsining profeissional sifatlarini tuzilishida ruhshunoslar 4 ta etakchi blokni belgilaydi.
Dunyoqarash, ishonch va ideallar, madaniyat darajasi, ya’ni aynan talabalarga singdirish va ularda rivojlanishi zarur bo„lgan axloqiy xususiyatlar.
Pedagogik faoliyatga ijobiy munosabat, shaxsning pedagogik yo„nalganligi, pedagogik moyilliklar boshqacha aytganda o„qituvchining pedagogik ishga o„zini baxshida etishga intilish va barqaror xohish bo„lishi.
Profeissional pedagogik bilim va malaka ko„nikmalarni vosita, uslub va jihozlar jamlanmasi yordamida aqlli, yaxshi, abadiy etishga umid qildi.
Pedagogik qobiliyatlar - ya’ni ta’lim vositalari, uslublari va instrumentlaridan ta’lim maqsadi va auditoriyaga muvofiq holda samaraliroq foydalanish.
SHunday qilib, o„qitishdagi muvafaqqiyat o„qituvchi shaxsining ilg„or dunyoqarashi, yuqori axloqiy sifatlari,yuksak bilim darajasi, professional malaka va ko„nikmalari, yuqori darajali ijtimoiy madaniyati va pedagogik yo„nalganligiga bog„liq. Biroq bularning o„zi o„qituvchiga etarli emas, aqliy doiraga kiruvchi shaxsning ayrim o„ziga xos ruhiy xususiyatlari ham emotsional iroda zarur bo„ladi. Bu xususiyatlar pedagogik faoliyat shaxsga qo„yilgan talablarga javob bo„lgani uchun ham uning muvafaqqiyatiga ta’sir ko„rsatadi.
SHaxsning ko„pchilik pedagogik faoliyat talablariga javob beruvchi va ushbu faoliyatini egallashdagi muvafaqqiyatini aniqlab beruvchi pedagogik qobiliyatdir.
Pedagogik qobiliyatlarni shartli ravishda 3 guruhga bo„lish mumkin: 1. O„qituvchi shaxsining shaxsiy, didaktik va tashkiliy - kommunikativ qobiliyatlari. SHaxsiy qobiliyatlarga: a) talabalarga moyillik, ya’ni talabalar bilan ishlash, muloqot qilish xohishi va intilish, ular bilan muloqotdan chuqur rohat olish, yaxshi munosabatda va ziyrak bo„lishlik. SHu munosabat bilan A.M.Gorkiy A.S.Makarenko haqida “U bolalarga muhabbat alangasida yonardi ” -deydi. V.A.Suxomlinskiy “Bolalarga yuragimni beraman” nomli kitob yozgan, kitobning nomini o„zidan gap nimada ekanligini bilish mumkin;

2. 
   sabr- toqat o„zini tutish - har doim, har qanday sharoitda, o„z his- tuyg„ularini, temperament, boshqarish, axloqi ustida nazoratni yo„qotmaslik; biroq bu o„z o„rnida jahl va xursandchilik talabalar axloqiga nisbatan e’tirozni inkor etmaydi. Bundan tashqari, xotirjamlik va sabr - toqat, befarqlik va sovuqqonlikka aylanmasligi lozim. Bundan o„qituvchi topqirligi va vaziyatni boshqarishi katta ahamiyatga ega; v) o„z ruhiy holatini, kayfiyatini talabalar kayfiyati va ta’lim muvafaqqiyatini boshqarishg qobiliyatiga bog„liq. O„qituvchini tetik, hayoidan xursand, lekin ortiqcha hayajonsiz ko„rish odatiy hol.