Mavzu: Qattiq tashqi xotira qurilmalari cd-rom, cd-r, cd-rw, dvd-disk, Bluray disklar. Tashqi xotira

CD – ROM drayveri quyidagilarni o’z ichiga oladi:

1. 
   Diskni aylantiruvchi elektr motor;
   
2. 
   Lazerli emitter, optik linzalar va sensorlardan tashkil topgan va disk yuzasidan malumotlarni o’qish uchum mo’ljallangan optik tizim.
   
3. 
   Haydovchining mexanikasini, optik tizimni boshqaradigan va o’qilgan malumotni ikkilik kodga dekodlaydigan mikroprotsessor.
   
4. 
   CD elektr motor tomonidan aylantiriladi. Lazerli emitterning nuri optik tizim haydovchisi yordamida disk yuzasiga qaratilgan. Nur disk yuzasidan aks ettiriladi va prizma orqali sensorga beriladi. Yorug’lik oqimi elektr signaliga aylanadi, u mikroprotsessorga yuboriladi, u yerda tahlil qilinadi va ikkilik kodga aylanadi.
   

CD – ROM ning asosiy xususiyatlari:

1. 
   Malumotlarni uzatish tezligi – audio CD pleer tezligining (150 KB/sek) ko’paytmalarida o’lchanadi va haydovchi malumotlarni kompyuterning operativ hotirasiga, masalan, 2 tezlikli CD – ROMga (2x CD) uzatishning maksimal tezligini tavsiflaydi.
   
2. 
   Kirish vaqti millisekundlarda o’lchanadigan diskdagi ma’lumotni qidirish uchun zarur bo’lgan vaqt.
   
3. 
   Standart CD – ROMlarning asosiy kamchiligi ma’lumotlarni yozish imkoniyati yo’qligi, ammo CD – R yozuvchilar va CD – RW qayta yoziladigan qurilmalar mavjud.
   

CD – R (Compakt disc – Yozib olinadigan – “yoziladigan CD”) malumotlarni bir martalik yozib olish uchun Philips va Sony tomonidan 1988-yilda ishlab chiqilgan ixcham disk (CD) turi. CD – R Qizil kitob standartining barcha xususiyatlarini qo’llab quvvatlaydi. Shuningdek, malumotlarni yozish imkoniyatini beradi. Rus tilida so’zlashuv nutqida u ko’pincha oddiygina “bo’sh” deb ataladi. Bu diskka malumotlarni faqatgina bir marta yozish va ko’p marta o’qish mumkin. Odatda hajmi 700 MB gacha bo’ladi. O’qish mexanizmi 600 – 780 nm to’lqin uzunligi (infraqizil va qizil chekka) yarim o’tkazgich lazer, 1200Kbit/ s (1*) dan 100 Mb/s (56*). O’qish mexanizmi 780 nm to’lqin uzunligi. Haqiqiy hayotda sinovlar shuni ko’rsatadiki, ba’zi CD – R lar tez buziladi. CD – R diskning sifati uzoq umr ko’rishga katta va to’g’ridan - to’g’ri tasir qiladi. J. Perdero tomonidan olib borilgan tadqiqotlarga ko’ra CD – Rlarning o’rtacha faoliyat davri 10 yil bo’lishi kutilmoqda. CD – R muhitida malumotlarni saqlash uchun ishlatiladigan ichki bo’yoq qatlami mavjud. CD – R muhitida bo’yoqning o’zi degradatsiyaga uchrab, ma’lumotlarni o’qib bo’lmaydigan holga keltirishi mumkin.