Mavzu: proporsiyaning asosiy xossasi

BAXOLASH METODI

O’quvchining ismi va familyasi	Uyga berilgan topshiriq	O’tilgan mavzuni takrorlash	Yangi mavzu bo’yicha	Test sinovi
	1 -ball	1- ball	1- ball	2-ball

OLTIN QOIDALAR

“o’zingni angla”

Bir-birini fikrini tinglash

Darsda faol ishtirok

Vaqtni tejash va unumli foydalanish

O’ng qo’l qoidasi

hamjixatlilik

O’zaro hurmat

UYGA VAZIFA TEKSHIRILADI.

• 513- MISOLNI TEKSHIRAMIZ.
• 1) x=25:4; 2) x= 8; 3) x=33:10
• 514 – MISOLNI TEKSHIRAMIZ.
• 1) to’g’ri 2) noto’g’ri ; 3)noto’g’ri
• 515 – misol javobini ko’ramiz.
• 1) 2:5=4:10 ; 2) 2:5= 8:20; 3) 2:5= 12:30

1-guruh

1-guruh

1.Nisbatga ta’rif bering.

2.Radius nima? .

3.noma’lum son qatnashgan tenglik

4.Aylanaga ta`rif bering.

5.To`g`ri to’rtburchak premetri?

6. Aylana uzunligi formulasi.

7. π-sonining qiymati

8.Teskari son deb…

9.10 ga bo’linadigan sonlar

2-guruh

1. Proporsiya nima?

2.Paralellopipedga misol keltiring.?

3.Diametr nima?

4.Doiraga ta’rif bering.

5. To’g’ri kasrga misol keltiring

6.Doiraning yuzi formulasi.

7. Aylanaga misol?

8.Musbat son…

9.Tub son nima?

1-Shart: Imkon shou- “MUZYORAR”

Har bir guruhga 7 tadan savollar beriladi

 

2-shart. Krossvordda matematikaga oid so’zlar yashiringan, shularni joyiga qo’yib yozing.

SAVOLLAR

•  

KROSSWORD JAVOBINI TEKSHIRAMIZ

YANGI MAVZU BAYONI

Proporsiyaning chetki hadlari ko`paytmasi uning o`rta hadlar ko`paytmasiga teng .Bu xossa proporsiyaning asosiy xossasi deyiladi.

Proporsiyaning bitta hadi noma`um bo`lishi mumkin.Noma`lumni topish proporsiyani yechish deyiladi.Masala: x:3=2,5:0,5 ; 0,5x=2,5∙3;

x=2,5∙3:0,5 ; x=15

Proporsiyani yechishda 3 ta miqdor berilib, to`rtinchi noma’lum miqdor topiladi. Bu qoida “uch miqdor qoidasi” deb ham yuritiladi. Proporsiyani yechishda “besh miqdor qoidasi” ham mavjud.

• Proporsiyani yechishda 3 ta miqdor berilib, to`rtinchi noma’lum miqdor topiladi. Bu qoida “uch miqdor qoidasi” deb ham yuritiladi. Proporsiyani yechishda “besh miqdor qoidasi” ham mavjud.
• 1.(Abu Rayhon Beruniy masalasi.)Agar 10 dirham (pul birligi) 2 oyda 5 dirham foyda keltirsa, 8 dirham 3 oyda qancha foyda keltiradi?
• Yechish:Masalani turli usullarda yechish mumkin. Ulardan eng qulay usuli proporsiya tuzib yechish usulidir. 1) 8 dirham 3 oyda x dirham foyda keltiradi deylik. Masalani qisqa shartini shunday tuzamizki dirhamga dirham, oyga oy, foydaga foyda mos qilib yozilganiga e’tibor beramiz:
• 10 dirham----2 oy---5 dirham foyda
• 8 dirham---- 3 oy---x dirham foyda?
• 2)Proporsiya tuzamiz: 20x=5∙24 20x=120 x=120:20 x=6
• Javob: 6 dirham foyda.

BESH MIQDOR MASALASI

• 214-masala. (I. Nyuton masalasi) Bir xattot 8 kunda 15 varaq yoza oladi. 405 varaqni 9 kunda yozishga ulgurish uchun necha nafar xattot zarur bo`ladi?
• Yechish: 1) 405 varaqni 9 kunda yozishga ulgurish uchun x nafar xattot zarur bo`lsin deylik. Masalani qisqa shartini tuzamiz:
• 1 xattot----8 kun---15 varaq
• x xattot----9 kun---405 varaq ?
• 9x=8∙27 x=8∙27:9 x=24 Javob:24 ta xattot.

III. shart “Matematik terminlar.”

• HAR BIR HARFGA MOS MATEMATIK TERMINLAR YOZING.
• T N
• O’ I
• P S
• L B
• A A
• M T

• JAVOBI
• T englama N oto`g`ri kasr
• O’ zgaruvchi I shora
• P arallel S anoq boshi
• L ogarifm B irhad
• A yiruv A ylana
• M anfiy T o`g`ri kasr

IV shart QIZIQARLI MASALALAR

1-masala: Teplavoz 816 metr masofani bosib o`tdi.Agar uning g`ildiragi 200 marta aylangan bo`lsa g`ildirak diametrini toping.

TEKSHIRING

• C=816:200=4,08 d=4,08:3,14≈1,3m
• Javob С=4,08
• d≈1,3m

2-masala. Sirk arenasining aylana uzunligi 40,8 metr. Arenaning diametrini va yuzini toping.

JAVOBINI TEKSHIRING

Yechish: C = 2πr S = πr2=6,52 π=42,25π

C=40,8

d=C:3,14 d=40,8:3,14≈13m

Javob: d≈13m S =42,25π

UYGA VAZIFA

• UY VAZIFANI POCHTA QUTISIDAN DARSDA ENG ILG’OR QATNASHGAN O’QUVCHILARDAN 3 TASI ANIQLAB BERISHADI.

 

E’TIBORINGIZ UCHUN TASHAKKUR

FOYDALANUVCHILAR

TAQDIMOT EGASI SH. USMANOVAGA

DUO QILISHNI UNUTMANG !

OG’IRINGIZNI YENGIL QILGANIMDAN

BAG’OYATDA HURSANDMAN!!!