Mavzu: Professional ta’lim muassasalarida maxsus fanlar bo’yicha o’quv rejalashtirish xujjatlarini ishlab chiqish va yuritish metodikasi

Kollejlarda kadrlar tayyorlash Xalqaro tasniflagichning kamida 3-darajasiga mos ta’lim dasturlarini tamomlagan, “Hayot davomida ta’lim olish” prinsipi asosida kamida umumiy o‘rta ma’lumotga ega bo‘lgan shaxslar hisobidan kasblar va mutaxassisliklarning murakkabligidan kelib chiqqan holda 2 yilgacha muddatda kunduzgi, kechki va sirtqi ta’lim shakllarida davlat buyurtmasi hamda to‘lov-kontrakt asosida amalga oshiriladi.

Texnikumlarda kadrlar tayyorlash xalqaro tasniflagichning kamida 3 yoki 4-darajasiga mos ta’lim dasturlarini tamomlagan, “Hayot davomida ta’lim olish” prinsipi asosida kamida umumiy o‘rta ma’lumotga ega bo‘lgan shaxslar hisobidan shakllantirilgan guruhlarda kasblar va mutaxassisliklarning murakkabligidan kelib chiqqan holda 2 yildan kam bo‘lmagan muddatda kunduzgi, kechki va sirtqi ta’lim shakllarida davlat buyurtmasi hamda to‘lov-kontrakt asosida amalga oshiriladi.

Shu o’rinda ta’kidlash joizki, o‘rta maxsus ta’lim dasturlarini muvaffaqiyatli tamomlagan bitiruvchilar o‘z sohasiga mos bakalavriat ta’lim yo‘nalishlari bo‘yicha kirish imtihonlarisiz yakka tartibdagi suhbat orqali oliy ta’lim muassasalarida 2-kursdan o‘qishini davom ettirish huquqiga ega bo‘ladi;
2020 – yilda O’zbekiston Respublikasi Prezidenti SH. Mirziyoyevni oliy majlisga qilgan murojaatnomasida, “.... birinchi navbatda, maktab o’quv dasturlarini ilg’or horijiy tajriba asosida takomillashtirish , o’quv yuklamalari va fanlarni qayta ko’rib chiqish, ularni xalqaro standartlariga moslashtirish, darslik va adabiyotlarni sifatini oshirish orqali professional talim metodikalarini yangi bosqichga olib chiqish zarur” – deb ta’kidlab o‘tdi.
Professinal ta’lim muassasalarida kasbiy faoliyatga tayyorlash uchun o‘quv dasturlariga quyidagi talablar belgilab berilgan, bular:

1. 
   Dastur aniq qoidaga asoslangan bo'lishi kerak. Jamiyat taraqqiyotining tamoyillariga asoslangan holda o'quv dasturini ishlab chiqish metodikasiga muvofiq bo'lishi zarur. O'quv dasturi ishlab chiqishga qo'yiladigan talablarga javob berishi, unga muvofiq o'quv dasturi tarkibini belgilash lozim.
   
2. 
   Uraiylik prinsipiga asoslanishi. Dastur ilmiy jihatdan tekshirilgan, ishonchli dalillar, kuzatishlar, manbalar va materiallar asosida tuziladi.
   
3. 
   Dastur fan, texnika, texnologiyaning so'nggi yutuqlari, ta’lim tizimining rivojlanishi, jahon tendensiyasini hisobga olishi zarur.
   
4. 
   Tarixiylik va zaraonaviylik. Dasturda fan rivojlanishining xususiyatlari, hissa qo'shgan olimlar, tarixiy shaxslar faoliyati ham aks ettirilishi, hozirgi rivojlanishi darajasiga muvofiq bilim berishni ko'zlagan bo'lishi zarur.
   
5. 
   Gumanitarizm va milliylik. Dastur insonparvarlik, xalqparvarlik, ezgulik g'oyalarini ustun qo'yib, milliy g'urur, milliy qadriyat- lami hisobga olish, ularga amal qilishni targ'ib qilish, mamlakat- ning rivojlanishini ilmiy asoslangan holda bayon qilishni ko'zda tutishi kerak.
   
6. 
   Izchillik va nazariya bilan amaliyot birligini ta’minlash. Dastur aniq mazmun va mantiqiy qoidalarni o'zida aks ettirishi, umumiy o'rta ta’lim va oliy ta’limga taalluqli mutanosib fan dasturlari bilan muvofiqlashtirish, qo'yilgan mavzularning mantiqiy izchilligini ta’minlash, fanni hayot bilan, nazariyani amaliyot bilan uzviy bog‘laydigan uslubiyotga rioya qilishi zarur.
   
7. 
   Xalqaro standart va raqobatbardoshlik. Rivojlangan xorijiy davlatlarda o‘iganilayotgan ana shu fan bo'yicha amalda bo'lgan o'quv dasturlari bilan taqqoslash, munozara qilish, tajriba alma- shish asosida, rivojlanayotgan mamlakatlaiga nisbatan ilg'orlikni ta’minlashga qaratilishi zarur.
   

Yuqorida o’quv dasturiga qo’yilgan 8 ta dolzarb talablardan ko’zlangan maqsad o’sib kelayotgan yosh avlodga yuqori sifatli har tomonlama mukammal talim berish orqali yoshlarda nazariya va amaliyotni birligi, jaxon standartlari orqali talim olishi, shaxs bo’lib shakillanish jarayonida o’zini milliyligini anglashi, tarixini unutmagan holda zamon bilan raqobat qilishi, fan va tehnika asrida texnik yutuqlarga erishishi, kadrlar yetshmovchiligiga barham berishi va aniq qonun qoidalar orqali jamiyat taraqqiyoti va farovonligini taminlash uchun tamal toshi bo’ladi.
Yuqoridagilardan kelib chiqqan holda biz bitiruv malakaviy ishimizning mavzuni “Professional ta’lim muassasalarida maxsus fanlar bo’yicha o’quv rejalashtirish xujjatlarini ishlab chiqish va yuritish metodikasi” deb nomladik.