Mavzu: Pedagogik texnologiya tushunchasi, uning ta’riflari va metodikadan farqi. Pedagogik texnologiya turlari. (2 ma’ruza)

3. Pedagogik texnologiyaning rivojlanish tarixi. 
Pedagogika fani tarixidan ko’rinib turibdiki o’qitish va kadrlar 
tayyorlashning yanada mukammal metodlarini va usullarini izlash doimiy davom 
etib kelgan. 
O’qitish - bu jamiyat taraqqiyoti uchun samarali pedagogning faoliyati 
yakunlanishi bilan darhol ko’rinmasa ham har qanday boshqa faoliyat kabi ishlab 
chiqarish faoliyatidir.
Jamiyat tarixida iqtisodiy davrlar faqatgina nimalar ishlab chiqarilishi, kim 
tomonidan qancha ishlab chiqarilishi, mehnatning qaysi vositalari bilan ishlab 
chiqarilishiga qarab farq qilmaydi. 
Ana shu nuqtai nazardan biz ijtimoiy tarixda mavjud bo’lgan “pedagogik 
rivojlanish davr” larni ko’rib chiqamiz. 
I. 
Individual
pedagog, qo’l bilan ishlaydigan pedagogning pedagogik 
faoliyati davri (qadimgi davrlardan boshlab XVII asrgacha); 
II. 
Yozuv kitobi
davri (XVII asrdan hozirgi davrgacha); 
III. 
Audiovizual
vositalar davri (XX asrning 50 yillari); 
IV. 
O’qitishni boshqarishni avtomatlashtirish
oddiy vositalari davri (XX 
asrning 70 yillari); 
V. 
Zamonaviy hisoblash mashinalari
asosida ta’limni boshqarishni 
avtomatlashtirishda adaptiv vositalar davri (XX asr oxiri komp’yuterda o’qitish). 
Dastlab XX asrning 20 yillarida “Pedagogik texnologiya” termini birinchi 
bor pedagogika bo’yicha asrlarda tilga olingan. Shu vaqtning o’zida yana bir 
boshqa – “pedagogik texnika” termini ham tarqaldi. U pedagogik entsiklopediyada 
30 yillarda o’quv mashg’ulotlarini aniq va samarali tashkil etishga qaratilgan 
uslublar va vositalar sifatida ifodalangan. 

---

 Bu tushuncha 1940 yillardan 50-yillar o’rtasigacha “ta’lim texnologiyasi” 
deb qo’llanilib, o’quv jarayonida 
audiovizual texnika vositalaridan 
foydalanishni 
ifoda qilgan.

60- yillar o’rtalarida bu tushunchaning mazmuni chet ellarda pedagogik 

nashrlarda va xalqaro konferensiyalarda keng muhokama etildi, natijada ushbu 
sohada turli mamlakatlarda (AQSH, Angliya, Yaponiya, Frantsiya, Italiya, 
Vengriya) uni talqin qilishning ikki yo’nalishi belgilandi.