Mavzu: O’ta hafli infeksiyalar

1786-1788yilda Uralda otlar orasida kasallik tarqaldi. Ular bilan S.S.Andreeyiviskiy shug’ullanib bu kasallik kuydirgi yuqumli zoonis ekanligi aniqladi.

• 1786-1788yilda Uralda otlar orasida kasallik tarqaldi. Ular bilan S.S.Andreeyiviskiy shug’ullanib bu kasallik kuydirgi yuqumli zoonis ekanligi aniqladi.
• Morfologiyasi: kuydirgi batsillasi 2 uchi to’mtoq yirik tatoqcha shaklda bo’lib ko’pincha juft yoki kalta zanjir, oziq muhitlarda uzun zanjir shaklda joylashadi. Nukleoid DNK tarkibidaG+S 32-62% ni tashkil etadi. Batsillalar hara- katsiz, tashqi muhilda noqulay sharoitda spora hosil qiladi, sporasi bakteriyaning markazida joylashib, tuxumsimon shaklda ko'rinadi, diainctri baktcriyacnidan kallacmas, ular grammusbat bo'yaladi.

O'sishi. Kuydirgi kasalligining qo'zg'atuvchisi aerob va fakultativ anaerob, pH 7,0-7,4 bo'lgan oddiy muhitlarda 35-37"C da (chegarasi 15- 42"C) yaxshi o'sadi. Go'sht-peptonli agarda o'stirilganda R-shakldagi yirik, chetlari g'adir-budir koloniyalar hosil qiladi. Ularni mikroskop ostida kichik obyektiv yordamida ko'rilganda, ko’rinishi «sherning yolini» eslatadi.

• O'sishi. Kuydirgi kasalligining qo'zg'atuvchisi aerob va fakultativ anaerob, pH 7,0-7,4 bo'lgan oddiy muhitlarda 35-37"C da (chegarasi 15- 42"C) yaxshi o'sadi. Go'sht-peptonli agarda o'stirilganda R-shakldagi yirik, chetlari g'adir-budir koloniyalar hosil qiladi. Ularni mikroskop ostida kichik obyektiv yordamida ko'rilganda, ko’rinishi «sherning yolini» eslatadi.
• Bunday kulturalar virulent bo'ladi. Silliq S-shakldagi kulturalaresa kam virulentli bo'lib, organizmda kapsula hosil qilmaydi. Kapsulasining yo'qligi mikrob virulentligining kamayishiga sabab bo'ladi.

Fermentativ xususiyati. Batsillalar glyukoza, saxaroza, maltoza va boshqa qandlarni kislota hosil qilib, parchalaydi. Ular degidroza, lipaza, diastaza, pcroksidaza, katala/a lermenllarini ishlab chiqaradi. (Agar bu mikrobni tik qotirilgan jelatinaga sanchib ckilsa, avval jelatinaning ustki qismi suyuladi, so'ng mikrob uning o'lta qismidan atrofiga tarmoqlanib o'sadi, natijadaag'darib qo'yilgan «archaga» o'xshash shakl pay do bo'ladi. Bunday o'sish kuydirgi mikrobi uchun xos bclgidir. Kuydirgi batsillasi ivitilgan zardobni sekinlik bilan eritadi va ammiak, vodorod, sulfid hosil qiladi. Asta-sekin nitratlarni nitritlargachaqaytaradi, sutni 3 5 kunda ivitadi.

• Fermentativ xususiyati. Batsillalar glyukoza, saxaroza, maltoza va boshqa qandlarni kislota hosil qilib, parchalaydi. Ular degidroza, lipaza, diastaza, pcroksidaza, katala/a lermenllarini ishlab chiqaradi. (Agar bu mikrobni tik qotirilgan jelatinaga sanchib ckilsa, avval jelatinaning ustki qismi suyuladi, so'ng mikrob uning o'lta qismidan atrofiga tarmoqlanib o'sadi, natijadaag'darib qo'yilgan «archaga» o'xshash shakl pay do bo'ladi. Bunday o'sish kuydirgi mikrobi uchun xos bclgidir. Kuydirgi batsillasi ivitilgan zardobni sekinlik bilan eritadi va ammiak, vodorod, sulfid hosil qiladi. Asta-sekin nitratlarni nitritlargachaqaytaradi, sutni 3 5 kunda ivitadi.