Mavzu: O‘smirlik yoShida stress holatlarini oldini olishning psixologik xususiyatlari

 
 


 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

72 

Xulosa 
Muammoni o‘rganishga bag‘ishlangan adabiyotlar tahlili 
o‘tkazilgan sinov-tajriba ishlari natijalarining miqdoriy va sifat tahlili 
asosida quyidagi xulosalarni shakllantirish mumkin: 
1.Har qanday faoliyat (o‘yin, ta’lim va mehnat) davomida u yoki bu 
darajadagi zo‘riqishlar bo‘lishi mumkin. 
2.Hissiy zo‘riqishlar – stress (jiddiylik), bezovtalanish, qo‘rquv, 
hayajon, xavotirlik shaklida namoyon bo‘ladi.
3.O‘quv faoliyatiga xos hissiy zo‘riqishlar ob’ektiv (tashqi) va sub’ektiv 
(ichki) omillar ta’sirida yuzaga keladi. 
4.O‘smirlarning o‘quv faoliyatidagi hissiy zo‘riqishlar uning 
samaradorligiga ijobiy va salbiy ta’sir etishi mumkin. 
5. O‘quv faoliyatiga xos zo‘riqishlar barcha o‘smirlar tomonidan bir xil 
jadallik va davomiylikda ichdan kechirilmaydi.
6. Hissiy zo‘riqishlar o‘quv faoliyati motivatsiyasi, qiziqishlar va 
o‘smirlarning psixologik tayyorgarligiga ko‘ra namoyon bo‘ladi. 
Qanchalik ta’lim motivatsiyasi kuchli bo‘lsa, shunchalik hissiy 
zo‘riqishlar kam bo‘lishi kuzatiladi.
Yuqoridagi fikrlardan kelib chiqib quyidagi xulosaga kelish mumkin, 
shaxsdagi charchoq, ruhiy tushkinlik, asab tizimining buzilishi, 
psixosomatik muammolar, uyqusizlik, atrofdagilarga loqayd qarash, 
bajarilayotgan faoliyatga salbiy munosabatda bo‘lishlik, jahldorlik, 
o‘ziga nisbatan yomon munosabatda bo‘lish yoki ishonchsizlik, 
havotirlanish holatlari, pessimist bo‘lish, bo‘layotgan voqealarga 
befarqlik, aybdorlik hissi shaxsda ruhiy zo‘riqishni kelib chiqishiga 

---

73 
sabab bo‘ladi. Bularni bartaraf etish uchun esa psixologik xizmatni 
yanada takomillashtirish lozim. Psixologik xizmatning maqsadi-
shaxsning har tomonlama mukammal psixologik taraqqiyotini 
ta’minlovchi oqilona, zarur shart-sharoitlar, omillar, qulay vaziyat va 
muhit yaratishdan iboratdir.
Ma’lumki umumta’lim va o‘rta maxsus ta’lim tizimida psixologik 
xizmat yo‘lga qo‘yilgan shu bilan birga ta’lim tizimida faoliyat 
yuritayotgan pedagog va rahbar xodimlarning malaka oshirish kurslari 
jarayonida ham psixologik yordam ko‘rsatish ular faoliyatini yanada 
mazmunli va samaralibo‘lishiga turtki bo‘ladi. Agarda pedagog 
kadrlarning malakasini oshirish va qayta tayyorlash tizimida ham 
psixologik xizmat yo‘lga qo‘yilsa, pedagog kadr va rahbarlarning 
shaxsiy va kasbiy faoliyatidagi muammolar hal etiladi. Bu esa barqaror 
taraqqiyotga erishishga asosiy omil bo‘lib xizmat qiladi 
Xulosa o‘rnida shuni aytish mumkinki, inson o‘zida hayotga 
muhabbatni, o‘z-o‘ziga ishonchni, o‘z individualligini ro‘yobga 
chiqarishni, o‘z-o‘ziga bahoning realligini, shaxslararo munosabatlarda 
murosayu-madorani va eng muhimi insonlar psixologiyasini bilishi 
lozim. U o‘zi va o‘zgalar psixologiyasini qanchalik chuqur bilsa uning 
uchun stress holatini yengish shunchalik oson bo‘ladi. 

---

74