Mavzu: O’simliklar to’qimalari va ularning qishloq xo’jaligidagi ahamiyati

Bu shakldagi sohalar periderma qavatining yuza qavatida hosil bo'ladi va odatda, bu oraliq hujayralar o'simlik poyasi va tashqi atmosfera havosi o'rtasida gaz almashinuvida ishtirok etadi. Daraxtlaming tashqi yorilgan po'kak qavatida bu sohalami vaqqol kuzatish mumkin. Ayrim daraxtlaming tashqi po'kak qismi ishlab chiqarish maqsadlarida turli xil mahsulotlar tayyorlashda foydalaniladi, masalan - idishlar uchun tiqinlar, linoleum to‘shamalari va texnik qurilmalarda tarkibiy qismlar oraliqlarida ishqalanishni kamaytiruvchi materiallami ishlabchiqarishda qo‘llaniladi.

• Bu shakldagi sohalar periderma qavatining yuza qavatida hosil bo'ladi va odatda, bu oraliq hujayralar o'simlik poyasi va tashqi atmosfera havosi o'rtasida gaz almashinuvida ishtirok etadi. Daraxtlaming tashqi yorilgan po'kak qavatida bu sohalami vaqqol kuzatish mumkin. Ayrim daraxtlaming tashqi po'kak qismi ishlab chiqarish maqsadlarida turli xil mahsulotlar tayyorlashda foydalaniladi, masalan - idishlar uchun tiqinlar, linoleum to‘shamalari va texnik qurilmalarda tarkibiy qismlar oraliqlarida ishqalanishni kamaytiruvchi materiallami ishlabchiqarishda qo‘llaniladi.
• Po‘stloq (ritidom) - ko’p yillik daraxt o'simliklaming poyalarida po‘kak o ‘mini asta-sekin quruq po‘stloq egallaydi. Shu sababli uni ba’zan uchlamchi qoplovchi to'qima ham deyiladi. Markaziy silindrdan ajralgan va uning tashqi tomonida joylashgan po‘stloqning o ‘lik to‘qimalar yig‘indisiga quruq po‘stloq deyiladi. Demak, quruq po‘stloq bu hujayralari o ‘lgan har xil to‘qimalar yig‘indisidir. Quruq po‘stloq daraxt va butalarning qoplovchi to‘qimasi hisoblanadi.
• Ayrim ikki urug ‘pallali о ‘simlik turlarida yoshi kattalashishi bilan alohida joylashgan periderma qavati hujayralari shakllanadi.

• Asosiy to‘qima - meristema to‘qimalaridan hosil bo‘lgan yumaloq shakldagi parenxima hujayralari hisoblanadi.
• O‘simlik tanasining asosiy qismini parenxima hujayralari tashkil qiladi.
• Asosiy to'qima hujayralari tirik yoki o ‘lik hujayralardan tashkil topadi. Tirik parenxima hujayralarida kraxmal, inulin, shakar kabi moddalar zaxira sifatida to‘planadi. 0 ‘lik parenxima hujayralarida esa zaxira suv va havo saqlanadi. 0 ‘simliklarda parenxima hujayralari o ‘zaro bir-biri bilan qo‘shilib, havo to‘planuvchi hujayralararo bo‘shliqlami hosil qiladi. Bunday asosiy to‘qima xillari - aerenxima deb ham nomlanadi.
• Bargdagi parenxima hujayralarida xloroplastlar ko‘p sonda bo‘lib, ular fotosintez jarayonida faol ishtirok etadi. Bunday hujayralar - xlorenxima deb ham nomlanadi. Mevalaming parenxima hujayralarida xloroplastlar bo‘lmaydi. Ularda ozuqa moddalar suvda erigan holatda saqlanadi.