Mavzu: “O’rta Osiyoda ilk o’rta asrlarda san’at rivoji” mavzusida buklet tayyorlash

Mavzu: “O’rta Osiyoda ilk o’rta asrlarda san’at rivoji” mavzusida buklet tayyorlash

Mavzu: “O’rta Osiyoda ilk o’rta asrlarda san’at rivoji” mavzusida buklet tayyorlash

O’zbekistonning erta o’rta asrlardagi haykaltaroshlik san’ati ruhi va uslubi jihatidan O’rta asr asrlaridan ko’ra ko’proq qadimgi zamonlar bilan bog’liq bo’lib, ular Markaziy Osiyo san’atining keyingi rivojlanishiga katta ta’sir ko’rsatgan. 7-8- asrlada Islom dini kirib kelishi bilan, shaklli rasmlar taqiqlana boshlagan, devor suratlari va boshqa turli suratlar yo’q qilingan. Yozma manbaalarga ko’ra,8-asr boshlarida Zardo’shtiylik ehromini yo’q qilish paytida baland yog’och budlar yoqib yuborilgan. XII-XII asrlarda yashagan ilohiyotshunoslar, devor bezaklari tasvirlarni vayron qilishgan. O’tgan asrlardagi monumental rasm va haykal asta-sekin yo’qoldi.

Ajinatepa – budda ibodatxonasi harobasi saqlangan tepalik (6–8-asrlar). Qoʻrgʻontepa sh. (Tojikiston Respu-blikasi)dan 12,5 km sharqda. Tojikiston arxeologik ekspeditsiyasi tomonidan qazib oʻrganilgan (1961–69). Ibodat-xona va monastirdan iborat 2 qismli inshoot (100x50) topilgan. Qazishmalar davrida besh yuzdan oshiq san’at yodgorliklari – haykallar, naqshlar, devoriy rasmlar va ularning parchalari topilgan. Buddaning oʻlim toʻshagida yotgan 12 m li haykali va sovgʻa keltirayotganlarning devoriy rasmlari muhim tarixiy ahamiyatga ega.