Мавзу: организмда эндокрин тизим фаолиятини ўрганиш

Хужайра ичидаги ферментларни активлигини ўзгартириш йўли билан

Ферментлар синтезини ўзгартириш йўли билан.

2. Морфогенетик таъсир – структура элементларини ўсишини, дифференцировкасини, шаклланишини ўзгартириш жараёнларига таъсир қилиш

3. Кинетик таъсир – ишга тушириш (окситоцин, адреналин)

4.Коррегирловчи таъсир – орган фаолиятини ўзгартириш (адреналин, тироксин)

Гормон рецепторлари – алохида хужайра оқсили бўлиб, гормон бу билан боғлангандагина ўз таъсирини кўрсата олади.

• Гормон рецепторлари – алохида хужайра оқсили бўлиб, гормон бу билан боғлангандагина ўз таъсирини кўрсата олади.
• Функционал фаол рецепторлар миқдори хар ҳил ҳолатларда ёки патологияда ўзгариши мумкин:
• Хомиладорлик вақтида миометрияда М-холинорецепторлар йўқолиб, окситоцин рецепторлар концентрацияси ортади.
• Қандли диабетнинг баъзи турларида инсулярного аппаратни функционал етишмовчилиги кузатилади, яъни қонда инсулин миқдори юқори, аммо инсулин рецепторларини бир қисми аутоантигенлар (ушбу рецептор антителолари) билан эгалланган.

ГОРМОНЛАРНИНГ ЎЗАРО ТАЪСИР ТУРЛАРИ

1.Синергизм – бир нечта гормонларни орган функциясига бир йўналишли таъсири.

• Масалан: адреналин ва глюкагон жигарда гликогенни глюкозагача парчаланишини таъминлаб, қондаги глюкоза миқдорини оширади.
• 2.Антагонизм – иккита гормонни аъзо функциясига қарама-қарши таъсири.
• Масалан: инсулин ва адреналин қондаги глюкоза миқдорига таъсир кўрсатади: инсулин гипогликемияга олиб келса, адреналин эса гипепергликемияга олиб келади. Вахоланки, бу гормонлар таъсири тўқимани углевод билан озиқланишини яхшилашга қаратилган.

Ички секреция безларининг фаолиятларини экспериментда текшириш усуллари

• Олиб ташлаш – экстирпация
• Кўчириб ўтказиш – трансплантация
• Парабиоз усули
• Эктракт ёки гормонларни юбориш
• Безга кирувчи ва бездан чиқувчи қоннинг физиологик фаоллигини таққослаш
• Қонда ва сийдикда гормоннинг миқдорини биологик ва кимёвий усуллар билан аниқлаш
• Гормонларнинг биосинтез механизмини радиоактив изотоплар ёрдамида ўрганиш
• Гормонларни сунъий йўл билан синтез қилиш ва кимёвий тузилишини ўрганиш