Mavzu: Organik moddalarni tuzilishini aniqlash uchun fizikaviy usullari (IK, pmr, spektroskopiya). Mavzu

chuig‘amlar ( 1) bor, ular orasiga namuna eritmasi solingan kvars ampulalari

(2) kiritiladi. 0 ‘zgaruvchan tok generatori (4) orqali chastota asta-sekin

oshirilganda, ya’ni magnit maydoni kuchyib borgan sari modda orqali

o‘tuvchi radiotoMqin energiyasi rezonanslashib energiya yutiladi va bu

o‘zgarish yozib olivchi moslama (3) orqali qayd qilinadi

Mass - spektrometriva

Mass - spektrometriva

Kimyoviy elementlar atom massalarining kasr sonlar bilan ifodalanish

sabablarini bilasiz. 1910-yilda ingliz olimi F. Soddi massasi farq qiluvchi har

xil atomlar borligini taxmin qildi. Bular izotoplar deb aytiladi.Bu gipotezani

isbotlash uchun ingliz fizigi F. Aston elektr va magnit maydonida neonning

nisbiy atom massasi 20 va 22 ga teng boMgan izotoplari borligini aniqladi.

Aston elementlarning atom massasini aniqlashda ular parchalanganda hosil

boMadigan ionlarning magnit maydonida og‘ishini oMchaydigan asbob —

mass-spektrometr yordamidan foydalandi.

Organik moddalarning mass-spektrometriya usulida o‘rganish 1950-yillar

Organik moddalarning mass-spektrometriya usulida o‘rganish 1950-yillar

o‘rtalarida boshlandi. Optik spektroskopiyada moddaga elektromagnit toMqin

ta'siri to‘xtatilgandan keyin shu molekula yutgan energiyasini ajratib,

boshlang'ich holatiga o‘zgarmasdan qaytadi. Ammo mass-spektrometriyada

energiya yutgan molekula qo‘zg‘aladi va molekulyar ionlarga parchalanadi,

o‘z-o‘zidan tushunarliki, bu ionlardan boshlang'ich molekulaning qayta hosil

bolishi mumkin emas. Mass-spektrometriyaning boshqa usullardan afzalligi

shundaki, bu usul bilan ishlash uchun 10 pikogramm (1 0 12 g.) miqdordagi

o‘rganiladigan modda namunasi bo‘lsa ham etarli boladi. Ayniqsa, biologik

faol moddalar, dorivor moddalar, gormonal preparatlarni aniqlash uchun

ko‘p modda sarflab bo‘lmaydi, chunki ularni ajratib olish juda mushkul.