Mavzu: O’qish darslarida o’quvchilarni kreativ fikrlashga yo’naltirilgan metodlar va ularning ahamiyati

Masalan: 2-sinf o‘qish darsligidagi “Kulol va shogird” hikoyasini olaylik. Hikoyada shogird ustozining “yana biror yil kulolchilik sirlaridan o‘rgangin” deyishiga qaramay qo‘yarda – qo‘ymay o‘zi alohida faoliyat olib borishga ko‘ndirib chiqib ketadi. Avvalida ishi yurishgan bo‘lsada, oxir oqibat uning yasagan idishlarining sirlari tezda ko‘chib ketishi tufayli hech kim sotib olmay qo‘yadi. Ishi yurishmagan shogird yana ustozi oldiga qaytib boradi. Hikoya yuzasidan o‘tkazilgan suhbat natijasida aksariyat o‘quvchilar shogirdning ishini ma’qullamadilar. Lekin o‘quvchilar ichida kulolning ayrim ishini ma’qullamagan o‘quvchilar ham bo‘ldi. “Ustozi doim o‘t yoqtirguncha, suv tashitgunchan kulolchilikning eng nozik sirlarini o‘rgatsa bo‘lmasmidi?”, “Yasalgan buyumlarga sir berishdan oldin qurigan idishlarni puflab, so‘ng sirlash kerakligini ustozi avvalroq shogirdini yoniga chaqirib o‘rgatganda, shogird shuncha qiynalmagan bo‘lar edi” degan fikrlarni bildirgan o‘quvchilar ham bo‘ldi. O‘quvchilar o‘z fikrlari yuzasidan bir-birlari bilan baxsga kirishib ketdilar. Men hech bir fikrni noto‘g‘ri demasdan o‘quvchilarni voqea-hodisaga teranroq nazar bilan qarashga yo‘naltirdim.

• Masalan: 2-sinf o‘qish darsligidagi “Kulol va shogird” hikoyasini olaylik. Hikoyada shogird ustozining “yana biror yil kulolchilik sirlaridan o‘rgangin” deyishiga qaramay qo‘yarda – qo‘ymay o‘zi alohida faoliyat olib borishga ko‘ndirib chiqib ketadi. Avvalida ishi yurishgan bo‘lsada, oxir oqibat uning yasagan idishlarining sirlari tezda ko‘chib ketishi tufayli hech kim sotib olmay qo‘yadi. Ishi yurishmagan shogird yana ustozi oldiga qaytib boradi. Hikoya yuzasidan o‘tkazilgan suhbat natijasida aksariyat o‘quvchilar shogirdning ishini ma’qullamadilar. Lekin o‘quvchilar ichida kulolning ayrim ishini ma’qullamagan o‘quvchilar ham bo‘ldi. “Ustozi doim o‘t yoqtirguncha, suv tashitgunchan kulolchilikning eng nozik sirlarini o‘rgatsa bo‘lmasmidi?”, “Yasalgan buyumlarga sir berishdan oldin qurigan idishlarni puflab, so‘ng sirlash kerakligini ustozi avvalroq shogirdini yoniga chaqirib o‘rgatganda, shogird shuncha qiynalmagan bo‘lar edi” degan fikrlarni bildirgan o‘quvchilar ham bo‘ldi. O‘quvchilar o‘z fikrlari yuzasidan bir-birlari bilan baxsga kirishib ketdilar. Men hech bir fikrni noto‘g‘ri demasdan o‘quvchilarni voqea-hodisaga teranroq nazar bilan qarashga yo‘naltirdim.